حسین سلمانی مروست - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
محسن دهقانی تفتی - عضو هیات علمی، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

مسکن و نیاز به سرپناه را می توان دغدغه همیشگی و تاریخی جوامع از دیرباز تا کنون و یقینا تا به آینده برشمرد. بسیاری از اهدافی را که یک خانه دنبال می کند مانند امنیت، محرمیت، و مشرفیت را نمی توان تنها در خانه جستجو کرد، لذا مطالعه خانه به عنوان جزئی از یک سیستم بزرگتر ضروری است. ارتباط اجتماعی خانواده با دیگرگروه های جامعه مانند اقوام، همسایگان و افراد محله در پاسخگویی نیاز به روابط اجتماعی است. در این میان واحد همسایگی و پس از آن محله که نوعی قلمرو فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی است، در پاسخگویی به این نیاز مهم در ساختار کالبدی شهرها جایگاهی مهم دارد. مفهوم همسایگی و جمع محوری و تاثیرگذاری آن بر ساکنین یک بخش کیفیت بهتری از همزیستی را به همراه خواهد داشت. اجتماع خانه ها به صورت خصوصی از محل، یا مجتمع مسکونی یا واحد همسایگی در همه شهرها اتفاق می افتد به گونه ای که نحوه ارتباط، دسترسی و ترک فضاهای کارکردی متمایز کننده محله از واحد همسایگی می باشد. در این تحقیق، با روش توصیفی تحلیلی با استفاده از ضوابط و اصول طراحی بر مبنای اقلیم منطقه خشک کشور تبیین اصول و راهبردهای طراحی مجموعه های مسکونی با رویکرد جمع محوری اقدام می شود. مشکلات حاصل از نارسایی های به وجود آمده در شکل گیری نادرست محله ها را نیز با تعریف جدیدی از اجتماع واحدهای مسکونی به صورت مجموعه ای مسکونی سامان می دهیم. ارتباط و تعاملات اجتماعی میان اعضای مجموعه مسکونی و نیز امکان بهره گیری از وصول به بهینه چیدمان فضا در کنار هم دیگر امکان کاهش مصرف انرژی را در هر واحد فراهم می سازد. می توان با استفاده از مفاهیم پایه جمع محوری نسبت به اصلاح دیدگاه های نادرست در کشور اقدام نموده و بدین ترتیب راهکارهای مناسب و جایگزین ارائه شده است.

مجموعه های مسکونی، یزد، جمع محوری