مینا پاک خصال - استادیار، گروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران.
هاله ذکایی - استادیار، گروه بیماری های دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران.

مقدمه شواهد حاکی از آن است که آموزش مرسوم دانشجویان به منظور ارتقاء شایستگی و استعداد دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی ناکافی می باشد. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی تجربیات دانشجویان دندانپزشکی در رابطه با آموزش مبتنی بر جامعه بوده که از طریق بازاندیشی مکتوب توسط خود دانشجویان صورت گرفته است.روش اجرا مطالعه حاضر با رویکرد کیفی در سال تحصیلی 1397 -98 انجام شد. 50 دانشجوی سال آخر دندانپزشکی در طول دو ترم در روتیشن های برنامه ریزی شده، تحت نظارت اساتید مربوطه به شش مرکز جامع سلامت روستایی شهرستان گرگان مراجعه کردند. در آنجا دانشجویان به هنگام معاینه با هدف مدیریت ضایعات مخاط دهان به تمرین در حیطه هایی مانند تهیه تاریخچه مطلوب از ضایعه (مدت، شدت، ماهیت، سیربالینی)، قراردادن حداقل دو تشخیص افتراقی برای ضایعه، تصمیم برای درمان یا ارجاع به متخصص، نسخه نویسی، تشخیص علائم بالینی دیسپلازی و بدخیمی ضایعات مخاط دهان پرداختند.در پایان هر ترم تحصیلی از آنان خواسته شد در رابطه با پیامدهای حاصله از آموزش در عرصه بازاندیشی بنویسند. برای تحلیل دست نوشته ها از آنالیز محتوای کیفی قراردادی با هدف استخراج تجربیات و دیدگاه دانشجویان از معاینات و مدیریت ضایعات مخاط دهان در عرصه، استفاده شد.یافته هاتجزیه و تحلیل داده ها منجر به استخراج 72 کد مفهومی اولیه ، دو طبقه اصلی کسب تجربیات بالینی، کسب تجربیات غیربالینی و چهار طبقه فرعی شامل ارتقاء مهارتهای بالینی، تقویت مهارتهای عاطفی/ نگرشی، بهبود مهارتهای برقراری ارتباط فردی، درک اهمیت تعاملات سازمانی گردید.نتیجه گیری روش آموزش در عرصه در رابطه با دروس دندانپزشکی از جمله مدیریت ضایعات مخاطی دهان در کنار روش های آموزشی مرسوم می تواند توانایی یادگیری دانشجویان را به میزان قابل توجهی افزایش داده و در نتیجه موجب عملکرد مطلوب و ارائه خدمات با کیفیت بهتر و ارتقاء سلامت دهان و دندان جامعه گردد.