سعید ملکی - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
علی فتحی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

شهرهای تاریخی در ایران مدت هاست که با مسئله ای تحت عنوان فرسودگی بافت های کهن و قدیمی خودمواجه هستند، و تاثیرات این امر در عناصر و اجزاء مختلف کالبدی، اجتماعی و فرهنگی این گونه بافت ها به صورت تخریب، ناایمنی بناها، نزول ارزش و شان هویت اجتماعی- فرهنگی آن، نابهنجاری ها و آسیب های اجتماعی و روانشناختی مختلف بروز و ظهور یافته است.بافت قدیم شهرکرمانشاه نیز از این مسائل مستثنی نیست به طوری که هم اکنون فرسودگی بافت قدیم به عنوان یکی از دغدغه های اصلی مسئولان و دست اندرکاران امور شهری مبدل شده است. این مقاله نیز با توجه اهمیت و حساسیت موضوع به بررسی بخشی از مشکلات آن در زمینه مسائل کالبدی، اجتماعی و اقتصادی برای یافتن راهکارها و راه حل هایی در راستای کاهش معضلات بافت قدیم این شهر پرداخته است. شهر کرمانشاه با وجود قدمت زیاد آن در زمینه شهرنشینی و حتی دارا بودن طرح های مطالعاتی شهری متعدد،کماکان مشکلات و مسائل بافت های قدیمی، مرکزی و تاریخی آن مشابه سایر شهرهای تاریخی ایران می باشد، به طوری که در محدوده ای با مساحت حدود ۳۰۰ هکتار متر مربع، نمودها و ظواهر این مشکلات برای هر بیننده ای قابل مشاهده است. در بخش های فرسوده بافت قدیم که محدوده مرکزی شهر را در بر گرفته است، با توجه به فرسوده بودن بافت و عدم رسیدگی به آن ها به شدت با ناهنجاری های شهری همچون کمبود مسکن مناسب، ترافیک سنگین در خیابان های اصلی، کاهش ایمنی شهری، وجود معضلات اجتماعی و کاهش آسایش روانی و غیره رو به رو بوده است.لذا مقاله حاضر برآن شده تا با بررسی وضع موجود و با استفاده از ماتریس سواتSWOT ضعف ها، قوت ها، فرصت ها و تهدیدهای آن را در قبال برنامه های بهسازی و نوسازی بافت قدیم شناسایی نموده و نسبت به ارائه پیشنهادات راهبردی در راستای حفظ و احیا ارزش های بافت و مرتفع نمودن مسائل گریبانگیر آن و با محور قرار دادن مشارکت های مردمی و توجه به توانایی های آنان در طول برنامه بهسازی و نوسازی اقدام گردد.

بافت فرسوده، بهسازی و نوسازی، ناهنجاری شهری، بافت فرسوده، سوات،کرمانشاه