معصومه شمس بیرانوند - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
سعید برومند نسب - ۲- استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
عباس ملکی - ۳- استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
ماشاءالله دانشور - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

کم آبی اولین عامل محدودکننده تولید سویا در مناطق نیمه خشک می باشد. بنابراین، افزایش عملکرد سویا مستلزم انتخاب ارقام مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی خشک یا کم آب ایران می باشد. به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه رقم سویا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در طی فصل زراعی سال 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی خرم آباد دانشگاه لرستان انجام شد. تیمارهای آبیاری در کرت های اصلی و ارقام سویا در کرت های فرعی قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری بر اساس آبیاری کامل به میزان 100 درصد نیاز آبی گیاه (CI) برای ارقام M7، M9 و TMS و کم آبیاری به ترتیب به میزان 80، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه (RDI80، RDI70 و RDI50)تنظیم شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تنش کم آبی تاثیر معنی دار بر تعداد گره در ساقه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی داشت. بیشترین کاهش تعداد گره (54/10)، ارتفاع بوته (24/44 سانتی متر)، تعداد غلاف در بوته (5/24)، عملکرد دانه (9/1259 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیکی (2/3013 کیلوگرم در هکتار) و وزن صددانه (77/11 گرم) در شرایط تنش شدید مشاهده شد. از بین ارقام مطالعه شده رقم M9 به طور متوسط بالاترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره، وزن صددانه و بهره وری مصرف آب را در شرایط تنش آبی و بدون تنش داشت.

کم آبیاری, ارقام سویا, بهره وری مصرف آب, عملکرد