سهراب مینائی - دکتری آبیاری و زهکشی، فارغ التحصیل دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
سعید برومند نسب - استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
شاهرخ زند پارسا - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
محمدرضا سیاهپوش - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

     برای مطالعه اثر شوری آب در آبیاری بارانی، سامانه آبیاری باید سطوح شوری مورد نیاز و توزیع یکنواخت آب در سطح مزرعه را  فراهم آورد. در این پژوهش یکنواختی توزیع و تغییرات شوری آب آبیاری برای یک سامانه آبیاری بارانی با دو خط آبپاش موازی، در اقلیم گرم و خشک شهر اهواز  بررسی شد. داده­ها طی دو فصل کشت ذرت بهاره و تابستانه از سه مزرعه یکسان، اما با مدیریت آبیاری متفاوت یعنی آبیاری روزانه(D)، آبیاری شبانه (N)و آبیاری روزانه همراه با یک پس آبیاری برای شستشوی شاخ و برگ گیاه (F)، برداشت گردید. یکنواختی توزیع آب برای هر نوبت آبیاری در سطح تحت پوشش تیمارهای شوری(DuTi)، طی دو فصل آبیاری، بین 59 تا 89  درصد و عموما بیش از 75 درصد ثبت گردید. در کشت بهاره، یکنواختی توزیع تجمعی آب آبیاری در مساحت تحت پوشش تیمارهای شوری(DuT)برای تیمارهای مدیریتی D، F و N، به ترتیب 91، 85 و 87 و یکنواختی توزیع تجمعی آب در کل سطح مزرعه (DuF)  نیز به ترتیب  88 ،82 و 88 درصد ثبت شد. در کشت تابستانه، یکنواختی توزیع تجمعی آب آبیاری در مساحت تحت پوشش تیمارهای شوری(DuT) برای تیمارهای مدیریتی D، F و N به ترتیب 93، 88 و 93 درصد و یکنواختی توزیع تجمعی آب برای کل سطح مزرعه (DuF) نیزبه ترتیب 91، 85 و 87 درصد ثبت شد. ضریب تغییرات عمق آب آبیاری، برای تیمارهای مدیریتی D، F و N در دو فصل کمتر از سه درصد ثبت گردید. خطوط هم شوری موازی و  با فواصل تقریبا یکسان و همچنین ضریب همبستگی بالا برای معادله­های خطی تغییرات شوری- فاصله  نیز نشان داد سامانه آبیاری بارانی مورد مطالعه شرایط قابل قبولی برای مطالعه تیمار های شوری با هزینه کم  و مدیریت آسان را در شرایط اقلیم منطقه فراهم آورد. اجتناب از آبیاری در زمان باد شدید، افزایش شعاع پاشش آبپاش­ها، افزایش تعداد آبپاش های طرفین مزرعه و تنظیم زاویه چرخش آبپاش ها، برای بهتر شدن یکنواختی توزیع آب در چنین سامانه ای  باید مورد توجه قرار گیرند.

آبیاری بارانی, آب شور, ارزیابی, یکنواختی توزیع آب