شیرین نوری افسوران - کارشناس ارشد جغرافیا و اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
برومند صلاحی - استاد گروه جغرافیا و اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

برای شناخت الگوهای فراگیر باد توفنده ناحیه ی بادخیز شهرستان اردبیل، از سایت سازمان هواشناسی داده های سرعت باد بهرهبردیم. داده های سرعت باد 15 و بالای 15 متر بر ثانیه باد از 1997 تا 2016 شامل 20 سال دوره آماری و 819 یاخته به ابعاد 9×91است. در این پژوهش از روش تحلیل عاملی که هدف آن خلاصه کردن داده هاست استفاده شد و تحلیل خوشه ای بر روی فواصلاقلیدسی به روش ادغام وار بر روی داده نشان داد که 01 الگو اصلی در فراهم نمودن شرایط مناسب بادهای توفنده موثرند که از میانآنها 4 روز نماینده برای تحلیل انتخاب شد که در همه ی آنها پرفشار حرارتی قرار گرفته بر روی رشته کوه زاگرس و کم فشار قویسیبری و عربستان به عبارتی تداخل توده هواهای سرد و گرم، ناپایداری شدیدی را در منطقه ایجاد کرده که این ناپایداری باعثاغتشاشات جوی، توربولانش در این منطقه شده است. در بیشتر مواقع فرودی عمیق بر بالای میترانه و روسیه تقویت شده وقرارگیری منطقه مورد مطالعه در قسمت راست فرود منطقه pva و چرخندگی مثبت توده هوا باعث ایجاد توربولانش و سرعت باد بالا شده است. و وجود رودبادهای قوی از دیگر عوامل ایجاد بادهای توفنده است.

بادهای توفنده، خوشه بندی، تحلیل عاملی، شهرستان اردبیل