علیرضا پاکان - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد شیلات گرایش بومشناسی آبزیان، دانشکده محیط زیست، کرج
محمدرضا رحمانی - استادیار گروه محیط زیست دریایی، دانشکده محیط زیست، کرج
جواد رمضانی - دانشیار گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
رسول قربانی

نرمتنان، به علت تحرک کم و داشتن سطوح مختلفی از مقاومت در برابر نوسانات محیطی، می توانند شاخص های مناسبیجهت بررسی شدت تغییرات محیطی در دوره های مختلف زمانی در اعماق رسوبات باشند. همچنین نرمتنان، غذای طیفگسترده ای از آبزیان ازجمله ماهیان را تشکیل می دهند و جایگاه مهمی در زنجیره و هرم غذایی یک اکوسیستم دارند.هدف از این پژوهش، بررسی و ارزیابی مخاطرات گذشته بر فراوانی نرمتنان جنوب شرقی دریای خزر در خلال هولوسنفوقانی است. بدین این منظور، بقایای نرمتنان موجود در عمق رسوبات، 4 ایستگاه (پلاژ بندر ترکمن، مصب گرگان رود،ساحل تالاب گمیشان، بخش شمالی تالاب گمیشان) در امتداد و به فاصله 100 متری از خط ساحل تا عمق دو متر درپلاتهای یک مترمربع ی نمونهبرداری شد. نمونههای بهدستآمده از چهار ایستگاه مختلف، دربردارنده 10 جنس ازنرم تنان بود که از این میان، به ترتیب بیشترین فراوانی متعلق به Abra ،Pyrgohidrobia و Cerastodermaهست که تغییرات معنی داری را در فراوانی طی 100 سال اخیر نشان میدهند. به نظر می رسد، ورود گونه های مهاجم ونوسانات متناوب سطح آب دریای خزر می تواند با ایجاد تغییر در شوری، موجب حذف گونه های حساس به شوری شده وعاملی موثر بر روی تغییر در فراوانی نرم تنان و ترکیب گونه ای آنها در بازه های زمانی مختلف باشد.

گونه های مهاجم، شوری، دوکفه ای، رسوب، ترکیب گونه ای