ساحل زارع تیموری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
قاسم کریم زاده - دانشیار گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
آناهیتا شریعت - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

گیاه مرزه (.Satureja sp.) به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بهمنظور بررسی تنوع سیتوژنتیکی در این جنس، سه جمعیت (S1P1 ، S1P2 ، S1P3) متعلق به گونه ی S. hortensis ودو جمعیت S.boissieri) S.mutica) مورد مطالعه قرار گرفتند. بعد از کشت و جوانه زنی بذرهایمرزه، از مریستم انتهایی ریشه برای مطالعه کاریوتیپی استفاده و مشخصات سیتوژنتیکی محاسبه شدند. نتایج بررسیکاریوتیپ نمونه ها نشان داد که تعداد کروموزوم پایه برای گونه های مورد x=24 و x=15 بود. تعداد کروموزومدر جمعیت های دیپلوئید گونه ی S. hortensis برابر با (2n= 2x= 48) و در دو جمعیت تتراپلوئید مربوط به دو گونه یS. mutica و S. boissieri برابر با (2n= 4n=60) بود. در گونه ی S. boissieri تعداد کروموزوم برای اولین بارگزارش می شود. مطالعه تقارن کاریوتیپی گونه های مرزه نشان داد جمعیت S1P2 نامتقارن ترین و در عین حالمتکامل ترین جمعیت و جمعیت S1P3 و بعد از آن S2P1 متقارن ترین جمعیت ها در این تحقیق به شمار می روند.نتیجه ی تجزیه واریانس در قالب طرح کاملا تصادفی و با پنج تکرار بیانگر اختلاف معنی دار (P < 1%) بین کلیه یگونه ها از لحاظ طول کروموزوم بود. میانگین طول کروموزوم ها 1/49μm (1/71μm 1/30) بود. برای بررسی اندازه ی ژنوم از فلوسایتومتری و رنگ PI استفاده شد. میانگین اندازه ی ژنوم جمعیت ها 2C DNA=3/09pg (دامنه pg3/78-2/25) بود.

مرزه، گیاهان دارویی، کروموزوم، اندازه ژنوم، فلوسایتومتری