بختیار فیضی زاده - عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه تبریز
سعید فتحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS دانشگاه تبریز
زهرا قاسمی زاد - دانشجوی کارشناسی ارشد اکوتوریسم دانشگاه تبریز

گردشگری فرهنگی و مذهبی فعالیتی است که شامل مردمانی است که درصدد بازدید از عناصر ملموس یا تجربهشیوه های متمایز زندگی دیگر افراد در سایر مناطق هستند و دربرگیرنده جاذبه ها و ویژگی های خاص یک مکان است کهبازتابده نده سنت های مذهبی، آداب ورسوم، تاریخ یا چشم اندازهای محیطی هر منطقه می باشند. امروزه این فعالیت بهیکی از گونه های مهم صنعت گردشگری تبدیل شده و گردش مالی بالایی را در سطح جهانی به خود اختصاص داده است.شهر تبریز با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه، قدمت شهرنشینی و دارا بودن عناصر فرهنگی متعدد، یکی از شهرهایپیشرو کشور در زمینه گردشگری فرهنگی و مذهبی در عرصه داخلی و بین المللی است که ضرورت ارزیابی و تحلیلجاذبه های موجود در این شهر از ابعاد مختلف احساس می شود. بر همین اساس در پژوهش حاضر سعی بر آن است که بهتحلیل وضعیت جاذبه های ملموس فرهنگی و مذهبی شاخص این شهر و سطح بندی آنها پرداخته شود. بدین منظورجاذبه های موردنظر بر اساس شاخص های مختلف در قالب زیرساخت ها، خدمات و سایر امکانات و جاذبه های گردشگریمورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. جهت انجام مقایسات و وزن دهی به جاذبه ها نیز از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است و نهایتا سطح مطلوبیت جاذبه های موردمطالعه مشخص شده است. با توجه به نقشی کهعناصر فرهنگی و مذهبی مورد بازدید گردشگران در بازدهی اقتصادی، تبادل فرهنگی و القای حس رضایت از بازدید درگردشگران دارا می باشند، ارزیابی و تحلیل عناصر مذکور از اهمیت بسیار زیادی در فرایند برنامه ریزی گردشگری دارا بودهو بر این اساس میتوان به ارائه راهکارهای مدیریتی در جهت رفع محدودیت ها و ارتقای سطح کیفی جاذبه های موردنظراقدام نمود.

گردشگری فرهنگی، گردشگری مذهبی، سطح بندی، تبریز، تحلیل مکانی، تحلیل سلسله مراتبی (AHP)