فرهاد عوض نژاد - استادیار، گروه معماری و شهرسازی، دانشکده فنی و حرفه ای شهید باهنر شیراز
حمید رضا شیبانی - مدرس گروه معماری و شهرسازی دانشگاه فنی و حرفه ای استان فارس، عضو هیات موسس آتلیه طراحی جهان نما، پارک علم و فناوری استان فارس

با نگاهی گذرا به نظام سنتی شهرهای ایران و سلسله مراتب خاص موجود در آنها، شاید بتوان ادعا کرد که در فرهنگ آن ها، تجلی روح ساکنان و سازگار با طبیعت پیرامون خود قابل مشاهده است.  نحوه حضور رنگ ها در فضا و توجه به اینکه به کارگیری رنگ ها با چه هدفی دنبال می شود، بسیار حائز اهمیت است. امروزه با توجه به روند ساخت و سازهای در حال انجام، شاهد کم رنگ شدن هویت رنگی شهرها هستیم و این مسئله ای است که نیاز به بررسی دارد. هدف و تمرکز پژوهش حاضر بر رنگ، ترکیب های رنگی، ارتباط معنایی موجود میان رنگ ها و نقش این هماهنگی در پدیدآوردن منظر شهری یکپارچه برای شهرهای ایرانی-اسلامی است. ارسن شهری زندیه شیراز نمونه کوچکی از منظر شهری ایرانی اسلامی است که نقش و تاثیر رنگ دراین مجموعه بررسی شده است. روش تحقیق این نوشتار، توصیفی-تحلیلی است. برای تدوین چارچوب نظری پژوهش، از مطالعات کتابخانه ای و برای تحلیل رنگ های به کارفته در این مجموعه از برداشت های میدانی و روش لانکلو استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در آفرینش فضای شهری بی نظیری همچون مجموعه زندیه شیراز، به رنگ به عنوان عنصری مهم، نگاهی ویژه شده است. در هنر و معماری این مجموعه از رنگ های سازگار با اقلیم و هویت بومی، استفاده شده است. همچنین استفاده زیاد از رنگ برای افزایش غنای حسی و چشمی این مکان دیده می شود. بررسی و تحلیل فضاهای شهری برجای مانده از شهر سنتی دیروز و قواعد و قوانین حاکم بر آن می تواند مرجع و پاسخگو باشد.

ارسن شهری, لانکلو, رنگ, پالت رنگی, ارسن زندیه شیراز