یلدا باقری - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، موسسه آموزش عالی نور دانش میمه، اصفهان، ایران
دینا ظهرابی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، موسسه آموزش عالی نور دانش میمه، اصفهان، ایران
مرضیه تولایی - پژوهشگاه رویان، پژوهشکده زیست فناوری جهاد دانشگاهی، مرکز تحقیقات پزشکی تولید مثل، گروه زیست فناوری تولید مثل اصفهان، ایران
محمدحسین نصراصفهانی - پژوهشگاه رویان، پژوهشکده زیست فناوری جهاد دانشگاهی، مرکز تحقیقات پزشکی تولید مثل، گروه زیست فناوری تولید مثل، اصفهان، ایران - مرکز باروری و ناباروری اصفهان، اصفهان، ایران

زمینه و هدف: سیکلوفسفامید جزو خانواده داروهای آلکالنی میباشد در درمان سرطان کاربرد دارد که اثرات سمی ان موجب عملکرد غیرطبیعی سلول و درنهایت مرگ سلولی میشود. درمان با سیکلوفسفامید موجب تغییرات بیوشیمیایی و بافتی در بیضه، اپیدیدیم انسان و موش صحرایی میگردد و با الیگواسپرمی و آزواسپرمی نیز در ارتباط میباشد.روش بررسی: مقاله حاضر، مروری بر نقش آنتی اکسیدان ها بر سمیت تولیدمثلی ناشی از داروی شیمی درمانی سیکلوفسفامید میباشد که در پایگاه های اطلاعاتی SID، Irandoc، Google Scholar، Pubmed، Wiley و Science Direct و با واژگان کلیدی سیکلوفسفامید، تولیدمثل، آنتی اکسیدان و شیمی درمانی بررسی شدند. تعداد 857 مقاله در این زمینه یافت شد؛ که با بررسی عناوین و چکیده ها 38 مقاله انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند.نتیجه گیری: داروها و ترکیبات گوناگونی برای مقابله با اثرات سیتوتوکسیک و سمی سیکلوفسفامید مورد استفاده قرار میگیرند و تحقیقات برای انتخاب بهترین مکمل جهت استفاده همزمان با داروی سیکلوفسفامید یا پس از درمان با آن در جریان است.

سیکلوفسفامید، سیستم تولیدمثلی، آنتی اکسیدان، سرطان