آتنا ساسانیان - کارشناسی ارشد مهندسی عمران -آب و سازه های هیدرولیکی
بابک بیات - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، گروه مهندسی عمران، پرند، ایران

با توجه به اینکه بیشتر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی بدلیل مجاورت با منابع آبی در دشتهای سیلابی و مناطق مجاور رودخانه صورت می گیرد، از اینرو مدیریت این مناطق به لحاظ منابع مختلف موجود در آنها از جمله مباحث قابل توجه بوده و تهیه نقشه های پهنه بندی سیل جهت مدیریت دشت های سیلابی امری ضروری میباشد. در این تحقیق، با بکارگیری مدل HEC-RAS و الحاقیه HEC-GeoRAS سطوح سیل گیر رودخانه فردو دربازهای به طول 28 کیلومتر با دوره بازگشت های 2 تا 500 ساله تعیین گردیده است. بدین منظور نقشه های پلان و توپوگرافی مسیر رودخانه به عنوان نقشه مبنای مطالعات هیدرولیک در نظر گرفته شده است. همچنین بر اساس اطلاعات موجود، دبی سیلاب با دوره بازگشتهای مختلف با استفاده از نرم افزار HEC-HMS برآورد شده است.پس از اجرای مدلها، حداکثر رقوم تراز سطح آب در 288 مقطع عرضی مشخص در طول مسیر رودخانه محاسبه گردید. سپس با استفاده از مدل ارتفاعی رقومی (DEM) تولید شده از بستر و حریم رودخانه و حداکثر رقوم تراز سطح آب در مقاطع مشخص برای دوره بازگشتهای 2، 10، 25، 50، 100 و 500 ساله پهنه خطر سیل برآوردشد. پس از تعیین حدود سیلگیری در دوره بازگشت های مختلف در هر مقطع عرضی، نتایج وارد محیط برنامه ArcGIS شده و از این طریق نقشه های پهنه بندی سیلاب حاصل گردید. نتایج نشان میدهد که از کل مساحت در قلمرو سیل 500 ساله حدود 50 درصد مستعد سیلگیری توسط سیل های با دوره برگشت 50 سال و کمتر از آن میباشد.

روندیابی سیلاب، پهنه بندی سیلاب، مدلهای HEC- RAS، HEC-HMS و HEC-GeoRAS