امین ذرتی پور - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان – استادیار گروه مهندسی طبیعت

ایران کشوری با توجه به قرار گرفتن درکمربند خشکسالی دنیا مستعد به خشکی و خشکسالی است، بطوری که بیش از 65 درصد سطح کشور دارای اقلیم گرم و خشک کی باشد. بهره برداری بیرویه از منابع آب منجر به کاهش سرانه آب موجود گردیده است. همچنین 85 درصد از سطح استان خوزستان با مساحت 4/6 میلیون هکتاری دارای اقلیم خشک و فراخشک است. سرانه منابع آب تجدید شونده در سال 1300 برابر 13000 مترمکعب ولیکن سرانه منابع آب تجدیدشونده در سال 95-96 کمتر از 1400 مترمکعب رسیده است. حدود 94 درصد از آب مصرفی، به بخش کشاورزی اختصاص دارد که بیش از 65 درصد از این آب در اثر راندمان پایین و عدم مدیریت بهینه آبیاری از دسترس خارج می شود که ارزش این تلفات به بیش از 63 میلیارد دلار می رسد. برآورد نیازهای غذایی نشان می دهند که اگر اقداماتی در جهت الگوهای مناسب کشت، افزایش راندمان آبیاری، کاهش ضایعات پس از برداشت محصول، مدیریت مناسب اراضی و علاوه بر تمام این موارد، اگر استراتژی مناسب برای مدیریت آب و آمادگی کاهش اثرات خشکسالی در بخش کشاورزی اتخاذ نشود، پتانسیل های آب و زمین کشور نیازهای غذایی کشور را تامین نمی کند. استراتژی مرتبط با جبران اثرات خشکسالی با مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک آب مرتبط می باشد که شامل دو نوع اقدام می باشد که هر دو برای کاهش کوتاه مدت و طولانی مدت خشکسالی برنامه ریزی می شود. افزایش ذخیره آب با استفاده از تکنولوژی های مناسب و تغذیه مجدد آب های زیر زمینی جژء اقدامات بلند مدت می باشند. اقدامات کوتاه مدت شامل برنامه ریزی صحیح استفاده از منابع آب است که بایستی بر اساس اصول مدیریت عرضه، مدیریت تقاضا و به منظور حداقل رساندن خسارت خشکسالی باشد.

خشکسالی، منابع آب، بیابان، استراتژی