نوشین زندی سوهانی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
مسعود لطیفیان - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری

آزمایشاتی برای تعیین سطح زیان اقتصادی سوسک شاخدار خرما Oryctes elegans Prell در یکی از نخلستان های پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری استان خوزستان به مساحت 3 هکتار انجام شد. طرح آماری مورد استفاده بلوک کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار بود. برای ایجاد تراکم های مختلف از آفت، 5 غلظت مختلف 0، 0/5، 1، 1/5 و 2 میلی لیتر در لیتر DOR 200 SL (ایمیداکلوپرید) روی درختان تزریق شد. نمونه برداری ها شامل شمارش تمام سوراخ های درشت موجود در تاج درخت از 26 اسفند 1396 (یک روز قبل از تزریق سم) تا 26 مرداد 1397 به صورت ماهیانه انجام شد. وزن کل محصول به عنوان عملکرد هر نخل ثبت شد. خسارت آفت، از روش تعیین رابطه موجود بین صدمه آفت و میزان کاهش محصول براورد شد. سطح زیان اقتصادی (EIL) با استفاده از فرمول EIL=C/VIDK محاسبه شد. در این رابطه C هزینه های کنترل آفت، V قیمت محصول، I صدمه و D خسارت به ازای هر واحد صدمه میباشد. محاسبه هزینه ها بر مبنای تلفیق روش های کنترل زراعی و بیولوژیکی و همچنین تلفیق کنترل زراعی و شیمیایی بود. قیمت محصول نیز براساس درجه کیفیت محصول خرما مشخص شد. براساس نتایج، کمترین میزان EIL محاسبه شده برای تلفیق کنترل زراعی و شیمیایی و برای خرمای درجه یک 41/12 عدد سوراخ در قاعده دمبرگ ها به ازای هر درخت محاسبه شد. میزان EIL محاسبه شده برای تلفیق روش بیولوژیکی و زراعی بالاتر بود. بیشترین میزان EIL محاسبه شده برای تلفیق روش بیولوژیکی و زراعی و در خرمای درجه 3 محاسبه گردید.

آستانه اقتصادی، قیمت محصول، صدمه، سوسک کرگدنی خرما