ساناز افشاری بهبهانی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
غلامعلی اکبری - استادیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
حمید ایران نژاد - دانشیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران،
ابراهیم فرخی - مربی پژوهشی بخش تحقیقات دانه های روغنی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ک

این آزمایش به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر خصوصیات زراعی و عملکرد روغن هیبریدهای آفتابگردان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سال 1387 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی شامل دو هیبرید آذرگل و کرج 86 از ارقام اصلاح شده روغنی و فاکتور فرعی شامل سه تراکم 6، 8 و 10 بوته در مترمربع با فاصله ردیف 50 سانتی متر و فاصله بوته به ترتیب 33، 25 و 20 سانتی متر بود. نتایج نشان داد که اثر هیبرید بر کلیه صفات اندازه گیری شده(تعداد حلقه در طبق، وزن دانه ها در طبق، وزن خشک طبق با دانه، وزن خشک کل تک بوته، تعداد دانه در متر مربع، عملکرد دانه در متر مربع و نسبت پوست به کل دانه) به جز درصد روغن، عملکرد روغن در هکتار، تعداد حلقه (ردیف) در طبق و تلاش بازآوری معنی دار بود. همچنین اثر تراکم نیز بر کلیه صفات اندازهگیری شده به جز نسبت پوست به کل دانه معنیدار شد. با افزایش تراکم عملکرد دانه در متر مربع، درصد روغن و عملکرد روغن افزایش و وزن خشک کل بوته، تعداد حلقه در طبق و وزن دانه ها در طبق کاهش یافت. اثر متقابل هیبرید در تراکم بر وزن خشک طبق با دانه، وزن خشک کل بوته، وزن دانهها در طبق، تعداد دانه در متر مربع و عملکرد دانه در متر مربع معنی دار شد. بیشترین عملکرد روغن در هکتار از هیبرید کرج 86 در تراکم 80 هزار بوته در هکتار به میزان 2775/1 کیلوگرم در هکتار به دست آمد، در حالی که کمترین عملکرد روغن در هکتار از هیبرید آذرگل در تراکم 60 هزار بوته در هکتار به میزان 1628/0 کیلوگرم در هکتار حاصل شد.

تراکم بوته، خصوصیات زراعی، عملکرد روغن، هیبرید آفتابگردان