امین اله پیوند - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تربیت مدرس
محمد فضائلی زاده - عضو هیئتعلمی، گروه مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تربیت مدرس

تورم رس یکی از مکانیسم های مهم آسیب اطراف چاه در سازندهای ماسه ای محسوب می شود. این آسیب معمولا در اثر نفوذ سیال حفاری و یا تکمیل چاه با شوری کمتر نسبت به آب سازند و افزایش حجم رس در اثر جذب آب ایجاد شده و باعث مسدود شدن حفره ها و کاهش تراوایی ناحیه آسیب دیده می شود. آسیب ناشی از تورم رس به نوع، مقدار و مکان رس های سازند بستگی دارد. در اسیدکاری ماتریکس ماسه سنگ، اسید با فشاری کمتر از فشار شکست سازند تزریق شده و باعث حل شدن ذرات و رسوبات مسدودکننده حفره ها و کاهش آسیب اطراف چاه می گردد. نوع، میزان و مراحل تزریق اسید به شرایط سازند ازجمله نوع کانی ها، خصوصیات سازند و نوع آسیب واردشده بستگی دارد. در این مطالعه با استفاده از نرم افزار شبیه ساز، برنامه اسیدکاری شامل نوع و حجم اسیدهای موردنیاز، مراحل تزریق و افزودنی های مورداستفاده برای کاهش آسیب ناشی از تورم رس ارائه شده و بازدهی آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که آسیب ناشی از تورم رس در سازند ماسه سنگی می تواند قابل توجه باشد و با استفاده از یک برنامه مناسب اسیدکاری ازلحاظ نوع اسیدها، افزودنی ها و حجم مورداستفاده در مراحل مختلف تزریق می توان به مقدار قابل توجهی، تا 90 درصد، میزان آسیب را کاهش داده و باعث افزایش تولید تجمعی تا 4.5 برابر شد. استفاده از آمونیوم کلرید و افزودنی های پایدارکننده رس در مرحله قبل از پیش تزریق و افزودنی ماده فعال سطحی در مرحله پس تزریق در کاهش آسیب ناشی از تورم رس نقش قابل توجهی ایفا می کنند.

آسیب سازند، رس، اسید، تزریق، ماسه سنگ