فروزان صادقی - دانشجوی دکتری مهندسی نفت مخازن هیدروکربوری، دانشگاه صنعت نفت اهواز، کارمند شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
خلیل شهبازی - استاد دانشگاه صنعت نفت اهواز، مرتبه علمی: دانشیار

به هرگونه درمانی که باعث بازگرداندن یا بهبود بهره دهی چاه نفت یا گاز شود انگیزش چاه گویند. هدف این عملیات این است که هیدروکربن بیشتر با سرعت بالاتر بدون سرمایه گذاری قابل توجه تولید شود. اسیدهای مختلفی در صنعت استفاده می شوند که هر کدام نقاط ضعف و قوت خاصی دارند. در چند سال اخیر نوعی سیال انگیزشی با نام تجاری STIMEX با خواص چند منظوره و دوست دار محیط زیست معرفی شده است که بتوان به کمک آن بر آسیب های سازندی بین دهانه چاه و ماتریکس غلبه نموده و باعث افزایش تولید شد. این سیال قابلیت هایی نظیر کاربرد در مخازن کم تراوا و چندلایه و همچنین مخازن دما بالا را داشته و نیازی به افزایه های اسیدکاری ندارد. آزمایش هایی به منظور بررسی عملکرد این سیال در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده-است ولی عدم بررسی قابلیت این سیال در صنعت نفت و تحلیل نتایج آن، ما را بر آن واداشت که استفاده از این سیال را در یکی از چاه های جنوب غرب ایران مورد ارزیابی قرار دهیم. بدین منظور، ارزیابی با بررسی سه پارامتر تزریق پذیری، دبی نفت تولیدی و فشار ته چاه با استفاده از این نمونه سیال انگیزشی چاه انجام پذیرفت. نتایج استفاده از این سیال در یکی از چاه های جنوب ایران بدین گونه بوده است که استفاده از آن باعث افزایش تزریق پذیری چاه گردیده و با سنگ مخزن واکنش کامل انجام داده است همچنین افزایش کم میزان دبی نفت تولیدی از نتایج آن است. به عبارتی دیگر نتایج حاکی از آن است که با وجود اثبات قابلیت-های فراوان این سیال در مقیاس آزمایشگاهی و همچنین قابلیت برجسته دوستدار محیط زیست بودن آن، سیال مورد نظر نتوانست نتایج چشمگیری برای یک سیال انگیزشی در مقیاس میدانی را فراهم آورد ولی مزیت هایی همچون دوستدار محیط زیست بودن و کاهش هزینه ناشی از عدم استفاده افزایه ها برای این سیال می تواند آن را به عنوان گزینه ای برای انتخاب در کنار سایر انواع اسیدها قرار داده و با تست کردن آن در چاه های میادین مختلف ایران، شرایط عملیاتی مخصوص به آن را یافته و کاربرد آن را از مقیاس آزمایشگاهی فراتر برد و آن را عملی تر نمود.

انگیزش چاه، اسید کاری، سیال انگیزشی STIMEX