سید رضا شیرازی - استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد

چکیده شناخت موضوع، شرط موفقیت در هرگونه فعالیت درباره آن است. موفقیت در درس خارج، پیش از آن که محتاج روش ها و ابزارهای مناسب باشد، در گرو تصور کاملی است که از آن می شود. همچنین، یکی از سنت های حوزه علمیه، تقریرنویسی است، اگرچه مدیران حوزه این سنت را برای طلاب درس خارج ضروری می دانند، اما کمتر به علل و دلایل آن پرداخته شده است. از این رو، در این مقاله پس از بررسی ضرورت، جایگاه و ماهیت درس خارج، به ضرورت و ماهیت تقریرنویسی پرداخته می شود. رویکرد این مقاله،  در این جهت است که نیاز به تحصیل در مقطع خارج، برای تمامی طلاب ضروری است. همچنین، با مقایسه بین مقطع سطوح و مقطع خارج از زوایای مختلف و بررسی تعریف های ارائه شده برای درس خارج و نقد آنها، به اصلاح دیدگاه ها نسبت به درس خارج تلاش شده و در نهایت، تعریفی اصلاح شده برای درس خارج ارائه می ‎گردد. در ادامه، به ماهیت شناسی تقریر پرداخته و برای آن کارکردهای آموزشی، پژوهشی، ترویجی و ارزیابی ارائه می شود.  

واژگان کلیدی: درس خارج, تقریرنویسی, ماهیت شناسی, ضرورت, اجتهاد, اهداف