سیدعبدالرضا کاظمینی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
محسن عدالت - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

به منظور تعیین اهمیت نقش اجزای عملکرد دانه در تعیین عملکرد دانه کلزا در تراکم ها و سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش مزرعه ای با سه تراکم گیاهی (70، 80 و 90 بوته در مترمربع) و چهار سطح نیتروژن (صفر، 50، 100و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. طرح آزمایشی به صورت یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که در تراکم 70 بوته در متر مربع وزن دانه در خورجین اصلی با ضریب تبیین جزء 0.91مهمترین فاکتور تعیین کننده عملکرد نهایی بوده است و با افزایش تراکم به 80 و 90 بوته در متر مربع نقش تعداد انشعابات فرعی و وزن دانه در خورجین فرعی با ضرایب جزء تبیین 0,83 و 0,94 به عنوان فاکتورهای تاثیر گذار بر عملکرد نهایی دانه بیشتر می شود. همچنین در تیمار صفر کیلوگرم نیتروژن وزن دانه در خورجین اصلی با ضریب تبیین جزء 0,91 مهمترین عامل تاثیرگذار بر عملکرد نهایی دانه بوده است و با افزایش میزان نیتروژن به 50 کیلوگرم در هکتار از سهم این جزء کاسته می شود (ضریب تبیین جزء 0,75 ). با افزایش سطح نیتروژن به 100 و 150 کیلوگرم در هکتار به ترتیب تعداد دانه در خورجین فرعی و وزن دانه در خورجین فرعی با ضرایب تبیین جزء 0,89 و 0,87 به عنوان عوامل مهم تبیین کننده عملکرد دانه حاضر می شوند. نتایج تجزیه همبستگی پیرسون نشان داد که عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری با وزن دانه در خورجین اصلی (r=0.89**)، تعداد خورجین در ساقه اصلی (r=0.93**) و تعداد دانه در خورجین اصلی (r=0.86**) دارد.

عملکرد، اجزا عملکرد، کلزا