مصطفی دهقانی - کارشناس ارشد شهرداری اسلامشهر
مهدی چمی - کارشناس ارشد مدیریت اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین

یکی از مراکز خدماتی که نقش عمده ای در شهر دارد و ضامن ایمنی بیشتر برای حیات بشری است مراکز آتش نشانی است. آنچه در رابطه با ایستگاه های آتش نشانی دارای اهمیت است دسترسی سریع و به موقع به محل وقوع حادثه می باشد که این دسترسی سریع و به موقع به توزیع بهینه ایستگاه های آتش نشانی باز می گردد. ایستگاه های آتشن شانی بهعنوان مکانی جهت ا ستقرار تاسیسات و تجهیزات امداد و نجات، از جمله مراکز مهم و حیاتی خدمات رسانی در شهرها هستند که نقش مهمی در تامین ایمنی و آسایش شهروندان و توسعه اقتصادی شهرها ایفا می نمایند. در این نوشتار با اشاره به نقش شهرداریها و سازمانها و واحدهای تابعه آن به خصوص ایستگاه های آتش نشانی در افزایش ایمنی شهری، به لزوم توجه ویژه به نقش برجسته ایستگاه های آتشنشانی در مدیریت بحران اشاره خواهد شد . این تحقیق با هدف تعیین نقش ایستگاه های آتش نشانی در مدیریت بحران اعم از سانحه حریق، زلزله و سیل و . . . تهیه گردید. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، بر اساس ماهیت و روش تحقیق، کتابخانه ای و توصیفی است. همچنین روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روشهای تصمیم گیری چندمعیاره ((MCDM و سیستم اطلاعات مکانی((GIS و همچنین تو صیفی و ا ستنباطی میبا شد. همچنین بر ا ساس نتایج پژوهش در شاخصهای ارتباط و د ستر سی به تجهیزات و ایمنی، بیشترین بعد آسیب پذیر، دوری از مراکز امداد و نجات و ایستگاه های آتش نشانی و همچنین کمبود خودروهای امدادرسان و کمبود تجهیزات پزشکی است. بنابراین، پیشنهادهایی مانند مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی، نظارت بیشتر شهرداری بر ساخت و سازهای مقاوم و استفاده از مصالح مقاوم در برابر بحرانهای طبیعی و آتش سوزی و ... ارائه میگردد. همچنین این نتیجه حاصل شد استقرار هر عنصر شهری در موقعیت فضایی- کالبدی خاصی از سطح شهر، تابع اصول و قواعد و سازوکار (مکانیسم های) خاصی است که در صورت رعایت شدن به موفقیت و کارایی عملکردی آن عنصر در همان مکان مشخص خواهد انجامید؛ در غیر این صورت چه بسا مشکلاتی بروز کند.

ایستگاه آتش نشانی، مدیریت بحران، ایمنی، مکانیابی بهینه، MCDM ، GIS