علی ارشدریاحی - استاد دانشگاه اصفهان
مجید صادقی حسن آبادی - دانشیار دانشگاه اصفهان
ربابه جلیلی بهابادی - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان

در میان براهین اثبات وجود خداوند، برهانی به نام برهان صدیقن وجود داردکه بر اساس مبانی حکما، برهانی اسد و اخصر یعنی محکم ترین وکوتاه ترینراه برای اثبات خداوند است و در آن از غیر خداوند بر او استدلال نمی شود.ملاصدرا تقریری از برهان صدیقین بر مبنای اصالت وجود، وحدت تشکیکیوجود و امکان فقری موجودات اقامه کرده است و مدعی است که برهان اوشرایط برهان صدیقین را دارد. اما تفسیرهای متعددی از برهان او ارایه شده ونقدهای مختلفی به آن وارد کرده اند از جمله اینکه این برهان بر خلاف ادعا،دارای مقدمات متعددی است. این مقاله تلاش کرده با بررسی و تحلیل برهان ملاصدرا بر اساس دو رویکرد او، یعنی وحدت تشکیکی وجود و وحدت شخصیوجود، این برهان را ارزیابی کند. این بررسی نشان می دهد که برهان صدیقینملاصدرا بر مبنای رویکرد وحدت شخصی وجود به برهان مشروط یادشدهنزدیک تر است. اما در این صورت برهان با اشکالات دیگری مواجه خواهد شد.

ملاصدرا، برهان صدیقین، وحدت تشکیکی وجود، وحدت شخصی وجود، واجب الوجود