جعفر طاهری - استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالمجید نورتقانی - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان

هدف این مطالعه، تحقیق درباره خاستگاه، مفاهیم و کارکردهای صوری و نمادین گنبد (برج) قابوس بر پایه تفسیر وتاویل کتیبه د هبخشی آن است. این تفسیر تاریخ یادبی تازه به بررسی فضای تاریخی شک لگیری بنا، بازخوانی برخیمفاهیم کتیبه بنا با روش لغ تشناسی و مقایسه آن با کتیبه برخی برج مقابر ایران می پردازد. یافته های این مطالعه نشانمی دهند که قابوس بن وشمگیر برای تثبیت حکمرانی خود، درست پس از زوال سامانیان و اعلان قدرت در برابرحکمرانان قدرتمندی چون آل بویه و دیگر معارضان، نماد اقتدار یا منشور حکمرانی خود را در مسیر گرگان [قدیم] بهخراسان برافراشت. قصد اصلی قابوس از ساخت این بنا، فراتر از کارکرد تدفینی، پای هگذاری یادبودی جاودانه از فضایل،شکوه و در واقع جا هطلبی خود بوده است. به تعبیری، گنبد قابوس نمادی از تح یکم قدرت و اقتدار قابوس در عرصهسیاسی، و کمال و برتری او در ادب و هنر بوده است.

برج مقبره، زیاریان، قابوس بن وشمگیر، قصر عالی، کتیبه، گنبد قابوس