امیرحسن مغیث - عضو هییت علمی دانشگاه فرهنگیان
طاهره موسیوند - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان همدان

مهدی اخوان ثالث (م. امید) از مشهورترین چهره های شعر معاصر ایران است. او یکی از موفق-ترین رهروان شعر نیمایی است. شعر زمستان یکی از اشعار او می باشد که شاعر سعی کرده است در آن با استفاده از زبان ادبی فاخر، تناسب و پیوند محکمی میان صورت و محتوا ایجاد کند. در این مقاله با روشی تحلیلی - توصیفی به بررسی عوامل انسجام در شعر زمستان بر پایه نظریه انسجام هلیدی – حسن ( 1976 ) پرداخته شده است تا نقش روابط موجود بر عناصرساختاری این شعر، که دلالت کلی این شعر را ساخته است، تبیین و از این طریق مهمترینویژگیهای ساختاری این شعر و رمز ماندگاری و زیبایی آن نشان داده شود. نتیجه ای که ازاین پژوهش به دست میآید این است که شاعر در این شعر با توجه فراوان به ساختار، انسجامصوری مناسبی به شعر بخشیده و با استفاده از روابط ساختاری و انسجام لغوی، دستوری ونحوی شعری را پدید آورده است که از نظر حسن انتخاب واژگان و مناسبات آنها در جایگاههمنشینی و جانشینی، از شعرهای موفق معاصر است. و همچنین با استفاده از این روابطساختاری و عناصر انسجام و موسیقی حاصل از اجزای کلام و به جا نشاندن قافیه ها و ردیفمناسب توانسته است تا فضای آکنده از نومیدی و یاس و پژمردگی و تاریکی و احساس غممبهم خود را به خواننده القا کند.

تحلیل ساختاری، انسجام، شعر زمستان