توفیق فروغی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور واحد مهاباد
حسن هوشیار - دکتری و استاد دانشگاه پیام نور واحد مهاباد
کاوه ضیافتی - کارشناسی ارشد و مدرس دانشگاه علمی کاربردی بوکان

اصولا سکونتگاه ها به ویژه سکونتگاه های شهری تمایل به گسترش وتوسعه دارند .این طرح توسعه در زمانها ومکان های مختلفتحت تاثیر عوامل متعدد ومتنوعی واقع گردیده است جهات گسترش شهرها از عمده مسایل مدیریت شهری امروز به شمار می رود.اگر شهر وپیکره زنده آن دستخوش مناسبات بیمار اقتصادی شود .این سوداگرانند که آینده شهر را رقم می زنند.در چنین شهریرشد ناموزون مثل سلولهای سرطانی به مرور شهر ومجموعه ساختاری آن را به ورطه غیر قابل برگشت بیماری بدخیم سوق میدهد. مجموعه های مسکونی قارچ گونه ومثل غده های سرطانی در پیرامون شهر ها می رویند .سامانه خدمات رسانی وتامیننیازهای حیاتی چنین جمعیتی مختل می گردد واز شهر وهویت تاریخی وفرهنگی آن یک ساختمان بی قواره وبیمار باقی می ماندکه آینده ای برای آن قابل تصور نخواهد بود. در این تحقیق که از نوع کاربردی – توسعه ای است و داده های خام که از طریقاسنادی و میدانی بدست آمده ،پس از تلفیق و ترکیب یافته ها با توجه به نیاز تحقیق طبقه بندی و سپس به کمک مدلهای همچونمدل آنتروپی شانون و ترسیم نقشه در محیط های Gis , Autocad نتایج پردازش و تجزیه و تحلیل شده است. شهر بوکان در جنوب استان آذربایجان غربی با قرار گرفتن در منطقه بدون خطر زلزله ،دارای منابع آبی فراوانع دارا بودن نقشمرکزی و بزرگترین شهرپرجمعیت در شمال استان کردستان و جنوب استان آذربایجان غربی، داشتن بزرگترین بازار دام غربکشور، دارای مناسب ترین شیب برای شهرسازی... در معرض بیشترین مهاجران به این شهر در سطح منطقه می باشد که دارایپیامدهای در تضاد با توسعه پایدار می باشد.چراکه که تخریب اراضی کشاورزی، تبدیل عملکرد روستا به شهر در نواحی روستایی پیرامون ، بیرون راندن اقشار کم درآمد ازشهر بوکان واسکان در نواحی پیرامونی، پدیده آلونک نشینی، تفکیک بافت اجتماعی شهر، پیوستگی بافت های نامنسجم شهری وروستایی، مسکن ناهنجار وحاشیه نشینی، گسترش در نواحی بدون زیر ساخت ، نارسایی درشبکه بندی، ترافیک و حمل ونقلعمومی، تخریب محله های بارزش تاریخی، دگر گونی چشم اندازهای محیطی با ارزش ، ساخت وساز در نواحی در معرضمخاطرات محیطی، آلودگی های زیست محیطی در نواحی درونی وبیرونی و... از جمله مهمترین تهدایت تداوم روند فعلی گسترشفعلی شهر قلمداد می گردد، بنابراین ساماندهی و هدایت به رشد فیزکی از جمله سیاست هایست که متولیان امر باید بدان عمل نمایند.

شهر، گسترش فیزکی، فضا، توسعه پایدار