اسماعیل باغبان - دانش آموخته گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
زینب کرکه آبادی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران، نویسنده مسئول

محلات شهری یکی از عناصر مهم و موثر تشکیل دهنده حیات اجتماعی شهری هستند. در گذشته، نقش و کارکرد محلات، موجب میشد که افراد ساکن، پیوندهای اجتماعی بیشتری نسبت به امروز داشته باشند. در نظریه ها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محله ای نوین، اهمیت مشارکت اهالی محله، در قالب الگوهای برنامه ریزی فرآیندگرا و تعامل محور، همچنان مورد تاکید قرار گرفته است. در این میان برنامه ریزی اجتماعات محلی با بهره گیری از دیدگاه پایین به بالا، بر توانمندسازی، افزایش سرمایه های اجتماعی و مشارکت جمعی ساکنین محلات تاکید دارد. برنامه ریزی محله محور در برنامه ریزی شهری، با هدف گردهم آوردن گروه های مختلف درگیر یا ذینفع و توجه به نیازها و خواسته های همگانی ایشان در تهیه طرحها و برنامه ها مطرح شده است. این رویکرد امروزه خود را در اندیشه های نوشهرگرایی، همچنان دنبال میکند. رویکرد نوشهرگرایی بر ارزشهای سنتی شهرها تکیه دارد. اصولش بر بازگشت به ساختار سنتی محلات تاکید میکند و به نظر میرسد قادر است با توجه به ظرفیتهای نوین اجتماعی، راهکارهای موثری را در راستای احیای بافته ای کهن و رو به افول شهری ارایه دهد. در این راستا این مقاله تلاش دارد با استفاده از رویکرد نوشهرگرایی و تاکید بر حفظ و احیای ارزشهای محله محوری، ارتقای عملکرد و افزایش کارایی محله را دنبال نماید. در این مقاله از روش تحقیق کیفی و تحلیل و ارزیابی داده ها با استفاده از تکنیک SWOT صورت گرفته است. بنظر میرسد به بافته ای کهن و فرسوده بدرستی اندیشیده نمیشود و این نکته سرآغاز همه مسایل ومشکلات جاری کشور و شهرمان در عرصه ساختار شهری و شهرسازی است. در نتیجهضرورت دستیابی به مدیریت مستقل و واحد شهری بمنظور هماهنگی و پیوند بین دستگاه های ذینفوذ درعرصه شهری و همه دستگاه های اجرایی مطرح میشود تا بتوان هماهنگی و پیوند بین دستگاه های ذینفوذ در عرصه شهری و همه دستگاه های اجرایی برقرار نمود.

مشارکت ، سرمایه های اجتماعی ، برنامه ریزی محله محور ، نوشهرگرایی