الهام ملک زاده - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

با هدف بررسی اثر سطوح آلاینده سرب بر رشد و جذب عناصر فسفر، آهن و روی در گیاه یونجه همزیست با قارچ AM آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل قارچ AM (شاهد و R. (intraradices و سرب در چهار سطح 0)، 150، 300 و 450 میکرومولار) بود. اثر سطوح سرب و اثرمتقابل قارچ و سرب بر وزن خشک اندام هوایی و ریشه و جذب فسفر اندام هوایی و ریشه معنیدار نگردید، به طوری که با افزایش سرب در گیاهان مایکوریزی و غیرمایکوریزی تفاوت معنیدار بین سطوح سرب مشاهده نشد. وزن خشک اندامهوایی و ریشه و جذب فسفر در گیاهان مایکوریزی بیشتر از گیاهان غیرمایکوریزی بود. به طور کلی با افزایش سطح سرب، جذب آهن و روی در اندامهوایی و ریشه گیاهان کاهش یافت ولی این کاهش جذب در گیاهان غیرمایکوریزی بیشتر از گیاهان مایکوریزی بود. در تمام سطوح سرب، مقدار آهن و روی در ریشه های گیاه بیشتر از اندام هوایی بود. در تمام سطوح سرب، کلنیزاسیون ریشه گیاه یونجه با قارچ AM بواسطه جذب بهتر عناصر فسفر، آهن و روی منجر به بهبود رشد گیاه در مقایسه با گیاه غیرمایکوریزی گردید. مقدار بیشتر عناصر آهن و روی در ریشه نسبت به اندام هوایی میتواند مکانیسم دفاعی گیاه جهت مقابله با تنش اکسیداتیو ناشی از غلظت های سمی سرب تجمع یافته بیشتر در ریشه باشد.

آربسکولار مایکوریزا، سرب، عناصر ریزمغذی، گیاه علوفه ای