مجید رئوف - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه محقق اردبیلی
بابک بابایی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی اهر

از عوامل مهم در هیدرولیک کانال های روباز ضریب زبری مانینگ می باشد زبری بستر بر دبی، سرعت، تنش برشی مرزی و بسیاری دیگر از پارامترهای هیدرولیکی تاثیر دارد بنابراین، شناخت دقیق این پارامتر جهت مدیریت آب کانال و طراحی بهینه کانال ها ضروری است نظر به اینکه با گذر زمان به علت شرایط محیطی و طی بهره برداری هایی که از کانال های بتنی روباز صورت می گیرد، ضریب زبری مانینگ افزایش می یابد، به همین دلیل بررسی تاثیر افزایش ضریب زبری در مقدار دبی برداشتی به وسیله آبگیرهای جانبی از اهمیت ویزه ای برخوردار است. در این تحقیق قطعه شماره یک کانال اصلی خداآفرین که جهت آبیاری اراضی تحت پوشش خود می باشد مورد مطالعه قرار گرفته و تاثیرات افزایش ضریبزبری در عملکرد این کانال با استفاده از نرم افزار HEC-RAS بررسی شده است.نتایج نشان می دهد که افزایش ضریب زبری منجر به افزایش عمق آب در مسیرهای ابتدایی کانال شده است که این امر موجب افزایش دبی تغذیه شده در بالادست کاناال می شود که نهایتا منجر به کاهش دبی تغذیه شده در پایین دست خواهد شد. به هر حال با توجه به شرایط بهره برداری و نحوه مدیریت دبی تغذیه شده توسط آبگیرهای جانبی پیشنهاد می گرددکه ارتفاع بازشدگی آبگیرهای جانبی نسبت به عمق جریان آب کانال تنظیم گردد تا دبی تغذیه شده توسط آبگیرها در بالادست و پایین دست کانال به یک میزان باشد.

کانال ، ضریب زبری، دبی برداشتی، آبگیرها، عمق جریان