لازم به ذکر است چهاردهمین همایش ملی خلیج فارس مبتنی بر فراخوان مقالات نبوده است و صرفا به صورت پانل های تخصصی با حضور اساتید برتر حوزه خلیج فارس برگزار شده است.
نام خلیج پارس، با نام ایران برای همیشه تاریخ گره خورده است. این ارتباط عمیق و پایدار ایران با خلیج‌فارس در اشکال و حوزه‌های مختلف قابل ترسیم، تائید و تاکید است و استمرار آن تا دوران معاصر و حال نیز کشیده شده است؛ برای نمونه، سیر تحولات از دوران کهن تا دوران معاصر بیانگر اقتدار ایرانیان در خلیج‌فارس بوده و در حال حاضر نیز جمهوری اسلامی تضمین-کننده ثبات خلیج‌فارس و آرامش در این منطقه است. شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به هجوم به هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران از سوی برخی از سازمان‌های جغرافیایی بین‌المللی و به‌خصوص برخی از کشورهای همسایه و تلاش آنان برای تحریف نام تاریخی خلیج‌فارس، به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، دهم اردیبهشت‌ماه - روز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز - را به‌عنوان «روز ملی خلیج‌فارس» نام‌گذاری کرد و جهاد دانشگاهی از سال ۱۳۸۴ نسبت به برگزاری دوازده دوره همایش ملی خلیج‌فارس اقدام کرده است؛ ضرورت برگزاری این همایش از سوی جهاد دانشگاهی از این ناشی می‌شد که خلیج‌فارس با تاریخ و تمدنی دیرین و درخشان و مردمانی که به مدد فرهنگ پویا و پربار خویش آیین‌ها آفریدند، برای ایرانیان فراتر از یک نام و یک دریا است. سواحل و جزیره های ایرانی خلیج‌فارس همواره آینه فرهنگ و تمدن ایران‌زمین بوده است. در هر گوشه از این آب‌وخاک آیین‌هایی دیده می‌شود که ریشه در تمدن کهن ایران و گاه جهان دارد و ارتباط شگفت‌انگیز این دیار با دیگر سرزمین‌ها نشان از دیرپایی مردمانی است که تمدن و فرهنگ دیرین بشری را می‌شناخته و آن‌ها را چون خون در رگ زندگی خویش جاری ساخته‌اند.
خلیج‌فارس در طول تاریخ همواره جایگاه ویژه‌ای داشته است، این پهنه آبی مهم که ۲۵۰۰ سال پیش به نام دریای پارس خوانده می‌شد، از سوابق تاریخی، جغرافیایی و فرهنگ و تمدن غنی برخوردار است که در کنار نقش اقتصادی آن به‌ویژه در تامین انرژی جهان، از نظر جنبه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و گردشگری دارای اهمیت است.
آثار باستانی برجای‌مانده از شهرهای ساحلی خلیج‌فارس همانند بوشهر، خارک ، سیراف و بند طاهری حکایت از وجود یک تمدن ۶۰۰۰ ساله در سواحل خلیج‌فارس می‌کند. آثار مکتوب و نوشتاری برجای‌مانده حدود کمتر از۳۰۰۰سال قدمت دارند و از بسیاری از مسائل و حوادث دوره تمدن ایلامی‌ها، مادها، آشوری‌ها، دراویدیان و پیشدادیان و تا قبل از حکومت هخامنشیان اطلاع دقیق و روشنی وجود ندارد و این دوره از زندگی ساکنان منطقه هنوز در پرده‌ای از ابهام وجود دارد. در دوره امپراتوری قدرتمند و پهناور هخامنشیان است که خلیج‌فارس شهرت جهانی می‌یابد. پژوهشگرانی که در خصوص نام خلیج‌فارس تحقیق کرده‌اند، متفق‌القول هستند که نام خلیج‌فارس در تمام قرون و به‌ویژه در ۲۵۰۰ سال گذشته نامی یگانه، بین‌المللی و بدون معارض بوده است.
قدمت خلیج‌فارس با همین نام چندان دیرینه است که نمی‌توان با استفاده از حربه‌های سیاسی و مالی خدشه‌ای به نام این پهنه همیشه خلیج‌فارس و جزایر آن وارد نمود؛ ولی برخی از کشورهای منطقه و نیز متاسفانه برخی از ژورنال‌ها و مجامع علمی جهانی در دهه‌های اخیر نام اصلی و مستند این داشته تاریخی ایرانیان را که ازقضا جزء راهبردی‌ترین مناطق جهان است، تحریف کرده‌اند
ازاین‌رو جهاد دانشگاهی تلاش کرده است تا با سامان بخشیدن به تلاش‌های پراکنده دانشگاهیان، موضوع خلیج‌فارس را به‌مثابه دغدغه جدی برای احقاق حقوق مشروع فرهنگی و سیاسی ملت ایران برجسته نماید و دبیرخانه دائمی همایش ملی علمی – فرهنگی خلیج‌فارس بدین منظور باسابقه برگزاری ۱۲ دوره همایش در جهاد دانشگاهی تاسیس شده است و به حول و قوه الهی سیزدهمین دوره آن نیز ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ در استان دانشگاه علم و فرهنگ برگزار خواهد گردید.
" سیزدهمین همایش ملی علمی – فرهنگی خلیج‌فارس"، ظرفیتی است که محققان و دانشجویان حوزه مطالعات مربوط به خلیج‌فارس را گرد هم می‌آورد تا آخرین دستاوردهای علمی در این حوزه را در محورهای تعیین‌شده، موردبررسی قرار دهند و با تولید و نشر مقالات علمی به‌صورت کتاب مجموعه مقالات و نمایه‌سازی مقالات در پایگاه‌های استنادی معتبر، به دفاع علمی از نام تاریخی خلیج‌فارس و پاسداشت آن و بیان مزیت‌های متنوع و متکثر این خلیج ایرانی از منظر گردشگری، سیاسی، اقتصادی، راهبردی و زیست‌محیطی بپردازند. از سویی دیگر تلاش شود تا با موج ایران هراسی که در منطقه به راه افتاده است و ایران به‌عنوان منبع تهدید معرفی می‌شود، مقابله علمی شود.
برگزاری این همایش انگشت تایید و تاکیدی است به اینکه خلیج‌فارس از دیرباز دروازه اصلی ورود و خروج فرهنگ، تمدن، اقتصاد و سیاست ایران بوده و بالندگی دولت مرکزی ایران همواره به حضور قدرتمند سیاسی در خلیج‌فارس مربوط می‌شده است و این موضوع در دیدگاه نویسندگان جهانی در خصوص اهمیت راهبردی تنگه هرمز و جزایر سه‌گانه به‌خوبی و عینه قابل ردگیری و بازیابی است. این معبر بزرگ تاریخی، فرهنگی و سیاسی امروزه در جهان از اهمیت خاصی برخوردار است و جایگاه چالش اصلی ایران با قدرت‌های استعماری شده است.
محورهای اصلی همایش
- گردشگری در تعاملات بین المللی حوزه خلیج فارس
- گردشگری در منطقه خلیج فارس؛ فرصت ها و چالش ها
- توسعه پایدار گردشگری خلیج فارس و سواحل آن
- ایده های نو به منظور شناساندن جاذبه های گردشگری خلیج فارس
- راهبردها و فرصت های سرمایه گذاری گردشگری در منطقه خلیج فارستوانمندی های منطقه خلیج فارس در حوزه گردشگری فرهنگی، اکوتوریسم و سلامت