سامانه تخمین خسارت زلزله شهر بندرعباس

عوارض یک سانحه لرزه ای سترگ بسیار متنوع هستند و مجموعه ای از موضوعات روان شناختی، جامعه-شناختی، سازه ای، تلفات انسانی و سایر موارد را در بر می گیرد. در پروژه " سامانه برآورد خسارت زلزله شهر بندرعباس" ، مواردی مد نظر بوده اند که بتوان با پیش بینی آن ها، مدیریت بحران شهری را توانمندتر ساخته و ظرفیت های مدیریتی آن را به ویژه در مواقع رویداد و لحظات بحرانی بعدی ارتقاء بخشید. بر این اساس در پروژه حاضر دو محور اساسی "برآورد آسیــب های ســازه ای" به صورت کلی و "برآورد تلفات جانی" مورد نظر قرار گرفت. در واقع هدف ساده شده این مطالعه، تخمین میزان تلفات جانی و خسارت های سازه ای برای یک رویداد لرزه ای معین بوده است. این برآورد از چند نقطه نظر مفید خواهد بود، اول این که می تواند مکان های آسیب پذیر را در شبیه سازی های لرزه ای در گستره یک شهر مشخص سازد، دوم آن که می تواند ابعاد سانحه را تعریف نماید و سوم آن که می تواند توان مقابله مدیریت بحران شهری را با درک دو مورد مذکور به نحو قابل ملاحظه ای بالا برد. ارتقاء ظرفیت مدیریت بحران با انجام مانورهای مجازی، بر اساس خروجی این پژوهش روان تر خواهد شد و کاستی ها شناسائی و تمهیدات از پیش اندیشیده خواهد شد. تهیه سامانه خسارت زلزله دارای مراحل کلی و اصلی و متنوعی بوده است. بررسی های اقلیمی، مورفولوژیکی، زمین شناختی، لرزه زمین ساختی، تحلیل خطر زلزله، بررسی های شرایط ساختگاه، بررسی های سازه ای و تیپ-بندی آن ها، برآوردهای آسیب پذیری لرزه ای ساختمان ها، بررسی های جمعیتی و برآوردهای تلفات جانی از موضوعات کلی این تحقیق می باشند. در انجام پروژه حاضر، به دو جنبه اصلی در تدوین سناریوی زلزله توجه شده است. جنبه اول، رویکرد استاتیکی کار است که در آن هدف، بررسـی بازتاب های یک رویداد لرزه ای خاص مد نظر نیست و بیشتر جنبه تحلیل خطرپذیری لرزه ای در گستره شهر بندرعباس را داشته و مراد ما از آن ارائه تصویری از شهر از نقطه نظر پهنه بندی خطرپذیری لرزه ای است. این کار دارای ارزش واضحی است، چرا که موقعیت های آسیب-پذیر را در گستره شهر آشکار می سازد. در این مرحله، برخی از اطلاعات از پیش آماده شده در هم ترکیب می شوند و ادامه کار در واقع ارائه نقشه پهنه بندی است که در آن زون های خطرپذیر لرزه ای از هم متمایز می گردند. جنبه دوم، رویکرد دینامیکی است که در آن با توجه به مکان و بزرگا و زمان زلزله شناور و دلخواه، خروجی-های مختلف محاسبه می گردد. این خروجی ها شامل محاسبات آسیب پذیری لرزه ای سازه ای و تلفات جانی است. در این حالت نیز به برخی از لایه های اطلاعاتی تکیه می شود ولی برخی دیگر از ماتریس های اطلاعاتی که در تحلیل استاتیکی دخیل بودند، در این حالت مد نظر قرار نمی گیرند. همچنین در رویکرد دینامیکی عنصر زمان نیز وارد می شود، در حالی که در محاسبات استاتیکی پارامتر زمان وارد نمی شود. به عنوان تفاوت مهم دیگر بین دو رویکرد استاتیکی و دینامیکی در تدوین سناریوی زلزله، می توان گفت که در رویکرد استاتیکی، تحلیل مرسوم خطرپذیری لرزه ای صورت می گیرد که در مرحله تحلیل خطر زلزله آن، مشارکت تمامی چشمه های لرزه ای مد نظر است. در رویکرد دینامیکی یک زلزله خاص مد نظر است. نتیجه مهم به-دست آمده از این دو نوع رویکرد آن است که در حالت استاتیکی فقط یک خروجی خواهیم داشت و این در حالی است که در رویکرد دینامیکی خروجی های متعدد و متفاوتی بر اساس مکان و زمان و بزرگای زلزله سناریو به دست خواهد آمد. بر این پایه نرم افزار تحت محیط GIS تهیه گردیده که با خواندن مقادیر شتاب زمینه (تحلیل استاتیکی) مرتبط با دوره بازگشت معین که حاصل مطالعات تحلیل خطر است، و یا با وارد نمودن بزرگی، موقعیت و زمان رخداد لرزه ای دلخواه، خروجی های مختلفی را ارائه می دهد.