مبانی قاعده «بطلان دلیل» در حقوق ایران و آمریکا

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 172

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLR-10-38_005

تاریخ نمایه سازی: 17 آبان 1401

چکیده مقاله:

قاعده بطلان دلیل یکی از قواعد مهم و تاثیرگذار در نظام دادرسی کیفری است که نقش عمده ای در تضمین حقوق دفاعی متهم ایفا می کند و در عین حال موجب فراهم آوردن زمینه های حمایتی بیشتر از حق های مربوط به دادرسی در تحقیقات مقدماتی می شود. این قاعده در نظام های مختلف حقوقی پذیرفته شده و در نظام حقوقی ایران به روشنی مورد پذیرش قرار نگرفته است. این قاعده، هم بر پایه تفکر فردگرایی و هم در پرتو اندیشه جمع گرایی توجیه پذیر است. از دیدگاه نخست، هدف حمایت بیشتر از فرد متهم و تضمین حق های بشری و فردی اوست، اما در نگاه دوم، هدف بهبود کیفیت دادرسی و عملکرد دستگاه قضا و نظام قضائی است. مطالعات نشان می دهند که نگاه غالب در حقوق ایران و نیز بسیاری از نظام های حقوقی دیگر نگاه فردگرایانه به قاعده بطلان دلیل بوده است. اما تحولاتی که در نظام های حقوقی رخ داده باعث شده است که مبانی فکری این قاعده تغییر کند و بیش از آنکه به فرد توجه شود، جامعه در مرکز توجه قرار گیرد. این امر خود به ارتقاء منزلت و شان دستگاه قضائی و به عبارتی افزایش مشروعیت آن در نگاه مردم نیز کمک می کند. این بررسی با مطالعه ای تطبیقی در دو نظام حقوقی ایالات متحده و ایران صورت گرفته و نتیجه آن تایید خیزش هر دو نظام حقوقی به سمت اندیشه جمع گرایانه به عنوان اساس و مبنای قاعده بطلان دلیل و همچنین توجه و تاکید بر بازخوردهای اجتماعی عملکرد دستگاه قضایی است.

نویسندگان

امیر حسین رهگشا

استادیار گروه حقوق، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

یوسف نیکنام

دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

مهدی هوشیار

استادیار گروه حقوق، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشوری، محمد. (۱۳۸۹). آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، تهران، انتشارات ...
  • بابائی، محمدعلی. (۱۳۸۷). «تحولات نظام دادرسی کیفری در پرتو قانونگذاری ...
  • بازگیر، یدالله. (۱۳۸۰). آرای ماهوی دیوانعالی کشور در امور حقوقی ...
  • بیات کمیتکی، مهناز و مهدی بالوی. (۱۳۹۴). «بازخوانی دکترین مصلحت ...
  • پورزند مقدم، پژمان. (۱۳۷۹). مطالعه تئوری دلیل در دادرسی کیفری، ...
  • پورزند مقدم، پژمان. (۱۳۸۰). «ژرف ساخت دلیل کیفری»، مجله حقوقی ...
  • تدین، عباس. (۱۳۹۵). تحصیل دلیل در آیین دادرسی کیفری (مطالعه ...
  • تدین، عباس. (۱۳۸۷). «نظریه بطلان دلیل در فرایند دادرسی کیفری ...
  • تدین، عباس. (۱۳۸۸). «گستره ی دلیل در دادرسی کیفری ایران ...
  • حق پرست، شعبان و دیگران. (۱۳۹۶). «منطق اعتبار قاعده حقوقی ...
  • خالقی، علی. (۱۳۹۷). آیین دادرسی کیفری، تهران، موسسه مطالعات و ...
  • راسخ، محمد. (۱۳۹۳). حق و مصلحت؛ مقالاتی در فلسفه حقوق، ...
  • ساقیان، محمد مهدی. (۱۳۹۳). «تقویت حقوق و آزادی های متهم ...
  • سرمست بناب، باقر. (۱۳۸۷)، اصل برائت در حقوق کیفری، چاپ ...
  • شاملو ، باقر. (۱۳۸۳). اصل برائت در نظام های نوین ...
  • صالحی، محمدخلیل و علی افراسیابی. (۱۳۹۷). «جایگاه و حدود اختیارات ...
  • ضیائی بیگدلی، محمدرضا. (۱۳۹۱)، حقوق بین الملل عمومی، چاپ چهل ...
  • طباطبائی موتمن، منوچهر. (۱۳۸۲)، آزادی های عمومی و حقوق بشر، ...
  • فرخشه، علی. (۱۳۸۵). «تحصیل دلیل در حقوق کیفری»، ماهنامه دادرسی، ...
  • فیروزیان حاجی، ابراهیم. (۱۳۹۷). «اصل برائت و حقوق شهروندی و ...
  • قاضی، ابوالفضل. (۱۳۹۲)، بایسته های حقوق اساسی، چاپ چهل و ...
  • قربانی، علی. (۱۳۸۴). بررسی رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر ...
  • قماشی، سعید. (۱۳۸۹). «بنیادهای جرم انگاری در حقوق کیفری نوین»، ...
  • کاتوزیان ، ناصر. (۱۳۸۰)، فلسفه حقوق، جلد اول، تهران، شرکت ...
  • کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۲)، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام ...
  • کوشکی، غلامحسن و سحر سهیل مقدم. (۱۳۹۴). «تطبیق فرآیند تفتیش ...
  • گلدوست جویباری، رجب و حیدر فرهمند فر. (۱۳۹۶). «مطالعه تطبیقی ...
  • منصوریان، ناصرعلی، عادل شیبانی. (۱۳۹۵). «مفهوم منفعت عمومی و جایگاه ...
  • موذن زادگان، حسنعلی، سحر سهیل مقدم. (۱۳۹۵). «قاعده بطلان دلیل ...
  • مولودی، محمد و مهدی حمزه هویدا. (۱۳۹۱). «نظریه های حقیقت ...
  • مهدوی ثابت، محمدعلی. (۱۳۹۱). «تحصیل دلیل در حقوق کیفری ایران ...
  • ناجی، مرتضی. (۱۳۸۵). «بی طرفی در دادرسی کیفری»، مجله حقوقی ...
  • یزدیان جعفری، جعفر. (۱۳۸۴). «دام گستری، مفهوم، مبانی و جایگاه ...
  • نمایش کامل مراجع