ناهم سنجگی تامس کوهن و نسبی انگاری

حسن امیری آرا

ناهم سنجگی تامس کوهن و نسبی انگاری

محل انتشار: فصلنامه حکمت و فلسفه، دوره: 18، شماره: 69

سال انتشار: 1401

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 161

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1599652

شناسه ملی سند علمی:

JR_WPH-18-69_003

تاریخ نمایه سازی: 17 بهمن 1401

چکیده مقاله:

یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشه تامس کوهن (۱۹۲۲-۱۹۹۶)، فیلسوف و مورخ علم شهیر آمریکایی، «ناهم سنجگی» (incommensurability) است. به طورکلی، ناهم سنجگی به دو دسته روش شناختی (methodologic) و معناشناختی (semantic) تقسیم می شود. ناهم سنجگی روش شناختی ناظر به تغییر معیارهای (Standard Variance) ارزیابی و توجیه نظریه، از نظریه ای به نظریه دیگر است و ناهم سنجگی معناشناختی ناظر به تغییر معناشناختی (Semantic Variance) اصطلاحات به کاررفته در نظریه از نظریه ای به نظریه دیگر است. این انگاره کوهن منبع الهام تازه ای برای آموزه های نسبی انگارانه در فلسفه درباره صدق و معرفت بوده است. تمرکز این مقاله بر ارتباط های ممکن میان ناهم سنجگی و آموزه های نسبی انگارانه برحسب رابطه استلزام منطقی است. ازاین رو، پرسش اساسی آن است که آیا امکان برقراری ارتباطی منطقی میان این انگاره و نسبی انگاری وجود دارد یا خیر. در بخش آخر، انواع ارتباط های منطقی میان ناهم سنجگی معناشناختی و روش شناختی با نسبی انگاری صدق و معرفت برحسب شرایط لازم و کافی با استفاده از استلزام منطقی ارائه می شود. سپس تلاش می شود هرکدام از گزاره های حاصل شده تحلیل و بررسی شود.

کلیدواژه ها:

ناهم سنجگی روش شناختی ، ناهم سنجگی معناشناختی ، نسبی انگاری صدق ، نسبی انگاری معرفت ، انتخاب نظریه

نویسندگان

حسن امیری آرا

استادیار فلسفه علم، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

Baghramian, M. (۲۰۰۴). Relativism. Routledge ...
Barnes, B. (۱۹۸۲) T. S. Kuhn and Social Science. New ...
Bird, A. (۲۰۰۰). Thomas Kuhn. Acumen. ...
(۲۰۱۱). Thomas Kuhn's Relativistic Legacy. A companion to relativism, ۴۷۵-۴۸۸. ...
(۲۰۱۸). Thomas Kuhn. Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/thomas-kuhn/Carnap, R. (۱۹۵۶). ...
Davidson, D. ([۱۹۷۴] ۱۹۸۴). On the Very Idea of a ...
Feyerabend, P. (۱۹۶۲) ‘Explanation, Reduction and Empiricism’, in H.Feigl and ...
Hoyningen-Huene, P. (۱۹۹۳). Reconstructing Scientific Revolutions: Thomas S. Kuhn’s Philosophy ...
https://plato.stanford.edu/entries/thomas-kuhn/Kitcher, P. (۱۹۷۸) Theories, Theorists, and Theoretical Change. Philosophical Review ...
Kuhn, T. S. )۱۹۷۰b(. Reflections on my Critics. I. Lakatos ...
Kuhn, T. S. (۱۹۷۷). Objectivity, Value Judgment, and Theory Choice. ...
Kuhn, T. S. (۱۹۸۲, January). Commensurability, comparability, communicability. In PSA: ...
Kuhn, T. S. (۱۹۹۳). Afterwords. in World Changes. Thomas Kuhn ...
Laudan, L. (۱۹۸۴) Science and Values. Berkeley, California: University of ...
Nagel, E. (۱۹۶۱). The Structure of Science: Problems in the ...
O’Grady, P. (۲۰۰۳). Relativism. acumen ...
Oberheim, E., & Hoyningen-Huene, P. (۲۰۱۸). The incommensurability of scientific ...
Sankey, H. (۱۹۹۳). Kuhn's changing concept of incommensurability. The British ...
Sankey, H. (۲۰۱۱). Incommensurability and Theory Change. A Companion to ...
Scheffler, I. (۱۹۶۷ ). Science and Subjectivity. Indianapolis: Bobbs - ...
Shapere, D. (۱۹۶۶). Meaning and scientific change. Mind and Cosmos: ...

نمایش کامل مراجع