تعیین نیاز آبی زیست محیطی تالاب امیرکلایه براساس رویکرد جامع نگر با درنظرگرفتن تضاد بین استفاده از آب برای کشاورزی و حفظ تالاب

برقراری تعادل بین نیازهای اکوسیستم های آبی و سایر مصارف، بخصوص کشاورزی، در یک حوضه آبریز از اصلی ترین دغدغه ها در مدیریت کلان آب در سطح ملی و بین المللی است. بهره­برداری گسترده از منابع آبی جهت مصارف کشاورزی منجر به عدم تامین حقابه های زیست محیطی، تضعیف، تخریب و ناپدید شدن اکوسیستم­های آبی به ویژه تالاب ها شده است. در این پژوهش تالاب بین المللی امیرکلایه به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد و برای تعیین نیاز آبی زیست محیطی آن از یک روش جامع مبتنی بر سناریوسازی استفاده گردید. مدل ارزیابی جامع نگر توسعه یافته در این تحقیق شامل بخش های بیوفیزیکی، اقتصادی- اجتماعی، توسعه سناریو و تلفیق است. در بخش های بیوفیزیکی و اقتصادی- اجتماعی ارزیابی جامعی از کلیه شاخص­های فیزیکوشیمیایی، اکولوژیکی، بیولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی انجام گرفت و در نهایت برداشت آب از تالاب برای مصارف کشاورزی به عنوان شاخص اقتصادی- اجتماعی و گونه­ی جانوری شنگ به عنوان شاخص اکولوژیکی انتخاب شدند. در بخش توسعه سناریو، سناریوهایی به منظور حفظ مطلوبیت زیستگاه برای شاخص منتخب به صورت شرایط حداقل و مطلوب در مقایسه با شرایط وضع موجود برای ذینفعان تالاب تعیین شد. در انتها در بخش تلفیق، نیاز آبی زیست محیطی تالاب امیرکلایه جهت تامین آب موردنیاز برای شاخص های منتخب بر اساس سناریوهای هدف گذاری شده در دو دوره زمانی شش­ماهه اول و شش­ماهه دوم سال آبی تعیین گردید. نتایج نشان داد که مقدار حجم آب زیست محیطی تالاب امیرکلایه در شرایط مطلوب در شش ماهه اول و دوم سال آبی به ترتیب برابر ۲۵/۷ و ۷۴/۶ میلیون مترمکعب است. نیاز آبی زیست محیطی تالاب امیرکلایه در شرایط حداقل برای تمام سال ۳۶/۵ میلیون مترمکعب به دست آمد. بیلان آبی تالاب امیرکلایه نشان داد که احجام محاسبه شده برای شرایط حداقل و مطلوب اکولوژیکی با مدیریتی اصولی قابل دستیابی در همین شرایط کنونی بوده و مبنای مناسبی برای مدیریت جامع منابع آب حوضه و تالاب فراهم می آورند.