استفاده از تجربیات بین المللی تشکیل بازار آب برای ارتقاء بهره وری آب کشاورزی در حوضه آبریز تجن

افزایش تقاضا برای آب و روند کاهشی منابع آب تجدیدپذ یر لزوم مد یریت تقاضا را بیش از پیش آشکار می سازد. یکی از ازارهای دسترسی به اهداف این رویکرد تشکیل بازار آب و در سایه آن ارتقاء بهره وری آب می باشد. هدف از پژوهش حاضر ارتقاء بهره وری آب حوضه آبریز تجن در سایه تعیین ساختار مناسب برای تشکیل بازار آب براساس تجربیات بین المللی می باشد. در این راستا بازارهای آب کشورهای استرالیا، چین ، شیلی ، اسپانیا، آمریکا و ایران به منظور تعیین عوامل موثر بر موفقیت و شناسایی موانع و چالش های پیش رو مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت ساختار مناسب تشکیل بازار آب در حوضه آبریز تجن با ۶ مولفه اصلی شامل ۱) اجرای رویکرد دو طرفه و متعادل سازی قیمت های بازار به منظور افزایش حجم بالای مبادلات، ۲) تشکیل بانک آب با هدف باز تخصیص منابع آب به بخش های با سودآوری بیش تر در شرایط بحرانی ، ۳) در نظر گرفتن کلیه ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی در تشکیل بازار آب و مجوزهای داد و ستد، ۴) ایجاد بستر مناسب برای انجام معاملات و اجرای رویکرد مدیریت یکپارچه منابع آب در سطح حوضه ، ۵) اجرای عدالت در تخصیص منابع آب و ۶) کاهش تصدی گری دولت در امور مرتبط با داد و ستدها، کاهش هزینه های انتقال آب با مشارکت ذی نفعان معرفی گردید. به طور کلی ایجاد تعادل در سیاست های عمومی بین میزان مداخلات سیاسی ، هزینه مبادلات و افزایش مشارکت مردم در مدیریت منابع آب حوضه آبریز، علاوهبر کاهش هزینه های دولت در مدیریت و توزیع منابع آب، هزینه مبادلات در بازارهای آب را نیز کاهش و میزان بهره وری را افزایش می دهد.