چشم انداز استان مرکزی در دوران باستان

مقاله حاضر با روش تاریخی- توصیفی و با تکیه بر متون تاریخی و کاوش های باستان شناسی به بررسی اجمالی تاریخ استان مرکزی در دوران باستان می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که سنگ نگاره های پیش از تاریخ این منطقه را منطقه ای پرآب و زیستگاهی مناسب برای سکونت انسان پیش از تاریخ معرفی می کنند، با این حال غیر مسکونی بودن برخی مناطق تا دوران پادشاهی اشکانی در قیاس با دوران پیش از تاریخ قابل تامل و نیازمند تحقیق بیشتر است. قرار گرفتن درگستره ماد بزرگ و شاهراه تجاری- کاروانی که از خراسان و شرق آغاز و پس از گذر از همدان به میان رودان پایان می یافت اهمیت منطقه را در تصمیم های تجاری و نظامی حاکمان پیش از اسلام دو چندان می ساخت. این منطقه در سده های پایانی دوران ساسانی با ایجاد دژها و آتشکده های متعدد به یکی از مراکز مهم سکونت گاهی و دینی این دوران تبدیل گردید.