مدل سازی رواناب در حوضه های فاقد آمار با استفاده از داده های سنجش از دور (RS) و شبکه های عصبی مصنوعی (ANNs) (مطالعه موردی: حوضه دشت اردبیل)
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 41
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IWRR-19-5_004
تاریخ نمایه سازی: 24 اردیبهشت 1403
چکیده مقاله:
اگرچه اخیرا مدل سازی بارش-رواناب چالش بزرگی به حساب نمی آید، اما این مورد همچنان در حوضه و یا زیرحوضه های فاقد آمار یکی از مسایل چالش برانگیز برای محققان این حوزه است. یکی از روش های نوین در این زمینه استفاده از تکنیک های سنجش از دور و استفاده از یادگیری ماشین (هوش مصنوعی) بوده است. در این تحقیق برای محاسبه رواناب در حوضه های فاقد آمار، از دو حوضه شامل حوضه ایستگاه هیدرومتری سامیان و حوضه ایستگاه هیدرومتری عموقین در دشت اردبیل استفاده شد. ایستگاه اول به عنوان خروجی حوضه دشت اردبیل و برای آموزش و واسنجی مدل و از ایستگاه دوم به عنوان حوضه فاقد آمار برای صحت سنجی و آزمون، انتخاب شدند. مدل سازی با استفاده از ۹ پارامتر ورودی شامل فشار هوا، شاخص پوشش گیاهی (پوشش کم و زیاد)، دمای خاک، دمای سطح زمین، حجم آب خاک، رواناب، پتانسیل تبخیر و بارش انجام شد. همچنین، از یک پارامتر مربوط به آمار مشاهداتی ایستگاه ها، به عنوان خروجی استفاده شد. مدل سازی با استفاده از چهار مدل شامل NARX، ANN-ACO، ANN-GA، ANN-PSO انجام و برای ارزیابی دقت مدل ها از آماره های MSE، R۲، RMSE، NSE و MAE استفاده شد. نتایج نشان دادند که مدل NARX به ترتیب و با دقت ۰/۰۰۱، ۰/۸۶، ۰/۰۳۹، ۰/۸۵۵ و ۰/۰۱۵ به وضوح نسبت به سایر مدل ها از برتری بسیار خوبی برخودار است. باتوجه به امکان دستیابی به نتایجی با دقت بالا و باتوجه به وجود حوضه های کم آمار و فاقد آمار در سرتاسر جهان، استفاده از روش های سنجش از دور در ترکیب با هوش مصنوعی می تواند بخشی از چالش های هیدرولوژیست ها را پاسخ دهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
امین اکبری مجد
دانشجوی کارشناسی ارشد منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
جوانشیر عزیزی مبصر
دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
علی رسول زاده
استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
مهسا حسن پور کاشانی
استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
