حضرت حمزه (ع) در بیان امام علی علیه السلام در نهج البلاغه

بسم الله الرحمن الرحیم 

امیر المومنین علی علیه السلام ، در چند جای نهج البلاغه از حمزه سید الشهدا گاهی با نام وگاهی با القاب نام برده و مقام و عظمت او را یاد آور شده است. در نامه بیست و هشتم نهج البلاغه که خطاب به معاویه است و ادعاهای دروغین معاویه را در آن افشا نموده است ، دو بار از حضرت حمزه با القابش نام می برد ، یک بار با تعبیر « شهیدنا » که بیان گر عظمت و فضیلت آن بزرگوار است ، و بار دیگر با لقب سید الشهدا ، علاوه براین ، فضیلت دیگری نیز برای او بر می شمارد و آن هفتاد بار تکبیر گفتن رسول خدا صلی الله علیه وآله در نماز بر حمزه است. چنانکه خطاب به معاویه فرمود:« تو در بیابان گمراهی روانی و از راه راست رویگردان، و من آنچه میگویم نه برای آگاهانیدن توست، که آن نزد تو پیداست، بلکه گفتن من به خاطر یادآوری نعمت خداست. آیا نمیبینی که جمعی از مهاجرین و انصار در راه خدا به شهادت رسیدند ؟ و همگان از فضیلتی بر خوردار بودند. تا آنکه شهید ما( حمزه ) شربت شهادت نوشید، و به سید الشهدا ملقب گردید، و چون رسول خدا صلی الله علیه وآله ، بر او نماز خواند، به گفتن هفتاد تکبیرش مخصوص گرداند».

سپس امیر المومنین علیه السلام به ذکر برخی از فضایل و افتخارات بنی هاشم و رسوایی های بنی امیه پرداخته و یکی از افتخارات بنی هاشم ، حمزه سید الشهدا را با لقب« اسدالله » ذکرنموده و چنین می فرماید:« شما چگونه و کجا با ما برابرید ؟ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از ماست، و دروغگوی رسوا (ابوجهل) از شما ، حمزه شیر خدا (اسد الله) از ماست ، و ابو سفیان شیر سوگندها (اسد الاحلاف)[1]از شما، دو سید جوانان اهل بهشت( امام حسن و امام حسین ع) از ما، و کودکان در آتش افکنده شده از شما،[2]و بهترین زنان جهان از ما، و زن هیزم کش دوزخیان از شما،[3]و بیش از این ، ما را فضیلت هاست و شما را فضیحت ها».

چنانکه مشاهده می شود در این نامه ، دو جا امیرالمومنین علی علیه السلام از حضرت حمزه با القابی نام برده که هرکدام بیان گر عظمت اوست و همچنین او را از افتخارات بنی هاشم معرفی نموده است.

در نامه نهم نهج البلاغه نیز حضرت امیرعلیه السلام خطاب به معاویه ، وقتی از جنگ و دشمنی های قریش ( ازجمله پدرمعاویه ابوسفیان) با رسول خدا صلی الله علیه وآله سخن می گوید ، از فداکاری ها و شهادت سرداران رشید اسلام مانند : عبیده بن حارث که در بدر شهید شد و جعفرطیار که در موته به شهادت رسید ، یاد می کند ، ازحمزه سیدالشهدا که در احد به شهادت رسید نیز، به عظمت نام می برد.

[1] - ابو سفیان چون قبائل گوناگون را سوگند داد تا با رسول خدا صلی الله علیه و آله بجنگند ، او را به مسخره( شیر سوگندها) نامیدند.

[2] - صبیه النار: وقتی« عقبه» از سران کینه توز قریش در جنگ بدر دستگیر شد به هنگام کشته شدن خطاب به پیامبر اکرم گفت من للصبیه یا محمد؟( سرپرست فرزندان من چه کسی باشد؟) پیامبر فرمود: النار( آتش جهنم) از آن پس به« صبیه النار» معروف شد.

[3] - بهترین زنان حضرت زهرا( س) است که در حدیث مشهوری پیامبر( ص) فرمود:« انک سیده نساء العالمین».

و زن هیزم کش، ام جمیل خواهر ابو سفیان زن ابو لهب و عمه معاویه است که همه طلاها و زیور آلات خود را فروخت تا برای اذیت پیامبر( ص) مصرف گردد.