ارزیابی باغ های ایرانی-اسلامی بر مبنای تمثیل های قرآنی

معماران مسلمان با توجه به توصیف هایی که در قرآن کریم در مورد بهشت ذکر شده است و آیاتی که از جمال و جلال خداوند است اقدام به ساخت باغ هایی کرده اند تا جلوه ای از فنا ناپذیری و جاودانگی جهان ابدب و باغ های بهشتی باشد. در دوران صفوی، این مفهوم و بازتاب آن در باغسازی ایران بازتاب هایی ویژه داشته است که نشان دهنده ی مهارت و تلاش معماران ایرانی در باغسازی ایرانی با تمثیلی از بهشت باشد. هدف اصلی در این پژوهش حاضر بین مبانی و مفاهیم دینی -آیینی متبلور در میراث کنونی باغ های ایرانی است که به نوبه خود بازتاب تاثیراتی از دوران قبل از اسلام و پس از اسلام و نیز تفکرات آیینی مختلف در آن است. نتایج حاصل بیانگر آن است که باغ ایرانی حکیمانه و کمال گراست که عناصر طبیعی آب و گیاه را در خود جای داده است و ضمن پاسخگویی به نیاز های استفاده کنندگان به بعد معنوی آن نیز توجه شده است.و این مهمترین دلیل بقاء و پایداری آن در طول گذشت سالیان و شاخص شدن آن بصورت مجوعه ای واحد شده است. به کمک شناخت این ساختار می توان محیط زیستی مناسب و هماهنگ با نظم موجود ساخت و بهره برداری لازم را به عمل آورد.در این مقاله نمونه هایی از باغ های ایرانی - اسلامی مورد بررسی تحلیلی قرار گرفته است.