بررسی معماری خانه باغهای بافت تاریخی شهر املش(استان گیلان) نمونه های موردی: خانه باغ های محمدتقی خان و عزیزاالله خان صوفی

علاقه ایرانیها به طبیعت موجب گشته حتی در باغچه های کوچک به کاشت درختان و گلهای زیبا بپردازند تا از زیبایی، سایه و میوه آن ها لذت ببرند. در این میان قشر متمکن جامعه به ساخت باغهایی می پرداختند که متناسب با شان و موقعیت اجتماعی آنها بود که در این میان میتوان به یکی از نمونه های باغ تحت عنوان خانه باغ اشاره کرد که بیشتر خانهای محلی دارای این باغها در اطراف بناهای مسکونی خود بوده اند. خانه باغ ها اغلب محلی برای سکونت موقت یا دائم بودند و علاوه بر نمونه های درون شهری؛ خانه باغهایی در اطراف شهرها مانند نقاط خوش آب و هوای ییلاقی که مدت کوتاهی در آن اقامت داشتند؛ شکل گرفته بودند. بافت تاریخی شهر املش با دارا بودن معماری بسیار غنی از دوران قاجار و پهلوی نمونه هایی ارزشمند از خانه باغ های شمال کشور را دارا میباشد. در این پژوهش ابتدا گونه شناسی معماری باغها و خانه باغ های ایرانی مورد بررسی قرار گرفت و جایگاه خانه باغهای بافت تاریخی شهر املش مشخص شد. سپس با استفاده از روش کیفی و تفسیری - تاریخی و بررسیهای میدانی، چهار ویژگی بستر و محوطه، عناصر کالبدی و مصنوع، سیستم آبرسانی و پوشش گیاهی در خانه باغهای محمدتقی خان و عزیزاالله خان صوفی به عنوان نمونه، مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش با توجه به نمونه های موردی حاکی از آن است که میتوان برای این خانه باغها جایگاهی چون باغ سکونتگاهی، باغ خانه و باغ حیاط برونگرا در نظر گرفت.