جایگاه هنرمندان کتاب آرای ایرانی در کارگاههای هنر توپقاپی سرای، با استناد به دفاتر اهل حرف عثمانی سده دهم

آغاز سده دهم مصادف است با ناآرامی های سیاسی ایران و متعاقب آن مهاجرت بسیاری ازهنرمندان به شرق و غرب و از جمله دیار عثمانی. دفاتر اهل حرف یکی از اسناد معتبری استکه اطلاعات قابل توجهی را از چگونگی فعالیت برخی از این هنرمندان مهاجر در کارگاه هایهنر توپقاپی سرای در اختیار می گذارد. ضرورت بازخوانی این اسناد با توجه به این نکته کهمشاغل مختلف دربار استانبول در آغاز سده دهم با الگوبرداری از کارگاه های هنر ایران و باحضور بسیاری از هنرمندان ایرانی شکل گرفتند، افزون می گردد. فرضیات مقدماتی، احتمالحضور هنرمندان مهاجر ایرانی را در این اسناد و فعالیت چشمگیر آنها را در کارگاه های درباراستانبول مطرح می سازد.هدف از این پژوهش، شناسایی هنرمندان کتا بآرای مهاجر ایرانی و جایگاه هشان درکارگاه های هنر توپقاپی سرای است. دستاوردهای کلی، مبین این نکات هستند که تا پیش ازانتقال هنرمندان ایرانی به دربار عثمانی، فعالیت های هنری توپقاپی سرای بسیار محدود و کمرونق بوده، ولیکن با ورود هنرمندان ایرانی، کارگاه های هنر توپقاپی سرای چه از نظر تنوعمشاغل و چه از نظر تعدد هنرمندان بالاخص در جماعت نقاشان رشد چشمگیری می یابد.از بررسی میزان مقرری اعضای نقاشخانه توپقاپی سرای، چنین برمی آید که میانگین مقرریجماعت نقاشان ایرانی بالاترین میزان را در طول سده دهم دارا بوده است. این جماعت ازبزر گترین گروه های هنری فعال در دربار عثمانی محسوب می شده اند، ولیکن به تدریج ازنیمه سده دهم دامنه فعالیت آنها کاهش یافته و تا پایان سده از رونق می افتد.