دین و واگرایی اجتماعی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 393

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISSJ-11-21_001

تاریخ نمایه سازی: 3 اردیبهشت 1399

چکیده مقاله:

عناصر دینی هر فرهنگ ممکن است همبستگی یا برعکس، واگرایی اجتماعی را تسهیل کند. جامعه شناسان به اثر همبستگی آفرین دین بیشتر توجه کرده اند. اما مقاله حاضر به اثر واگرایانه دین پرداخته است. برای این کار، از روش تحلیلی انتقادی استفاده و این نتایج حاصل شد: گاهی محتوای دین، پیروان را به جبهه بندی با دیگران فرامی خواند و در مواردی به گونه ای است که در صورت پیروی، چنین اثری ایجاد می کند. محتوای ادیان به هر سه حیطه شناختی، هیجانی و روان حرکتی مربوط است و بدین ترتیب موضوع واگرایی اجتماعی ناشی از ادیان، می تواند مربوط به یکی از این قلمروها باشد. یک تقسیم مهم، شکاف های اجتماعی میان پیروان و ناپیروان یک دین، در مقابل واگرایی های درونی میان پیروان است. پیروان یک دین، خود به دیندارانی با سنخ ها و درجات مختلف دینداری تقسیم می شوند. در میان پیروان، براساس تفاسیر نسل دوم به بعد، مذاهب و فرق گوناگونی پدید می آید. تمایزگذاری میان انسان ها، گاهی از سوی خود دین جعل شده است و گاهی امری اجتماعا برساختی است. میزان و نوع تاثیرات واگرایی های اجتماعی متاثر از دین، بسیار تحت تاثیر کمیت و کیفیت گروندگان و پیروان یک دین است. دستورات و توصیه های هر دین به پیروان برای نوع تعامل با سایر انسان ها و همچنین نوع تفسیر و گزینش ها از دین نیز عامل مهمی در میزان، نوع و آثار واگرایی اجتماعی است. واگرایی های اجتماعی متاثر از دین مصادیقی همچون باورها، ارزش ها، نمادها، هنجارها و عواطف تمایزآفرین با بیگانگان دارد و نمونه بارز آن ایجاد مذاهب و فرق است.

نویسندگان

غلامرضا صدیق اورعی

عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

احمد فرزانه

پژوهشگر

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرون، ر. (1366)، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی (ج2)، ...
  • آگبرن، و. ف. و نیم کوف، م. ف. (1353)، زمینه ...
  • آوتویت، و. و باتامور، ت. (1392)، فرهنگ علوم اجتماعی قرن ...
  • افضلی، ر. و محمدجانی، م. (1387)، همگرایی و واگرایی سیاسی ... [مقاله ژورنالی]
  • برگر، پ. و لاکمن، ت. (1387)، ساخت اجتماعی واقعیت (رساله ...
  • بشیریه، ح. (1387)، جامعه شناسی سیاسی، تهران: نشر نی. ...
  • بودون، ر. و بوریکو، ف. (1385)، فرهنگ جامعه شناسی انتقادی، ...
  • جعفری، ی. (1376)، تفسیر کوثر (ج5)، قم: موسسه انتشارات هجرت. ...
  • جوادی آملی، ع. (1372)، شریعت در آینه معرفت، قم: موسسه ...
  • خداپرستی، ف. (1395)، فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان ...
  • خمینی، س. (1389)، فرهنگ جامع فرق اسلامی، تهران: انتشارات اطلاعات. ...
  • دورکیم، ا. (1387)، درباره تقسیم کار اجتماعی، (ب. پرهام، مترجم) ...
  • روشه، گ. (1370)، کنش اجتماعی،(ه. زنجانی زاده، مترجم) مشهد: انتشارات ...
  • روشه، گ. (1387)، مقدمه ای بر جامعه شناسی عمومی (کنش ...
  • ریویر، ک. (1381)، درآمدی بر انسان شناسی، (ن. فکوهی، مترجم) ...
  • سجادى، س. (1380)، فرهنگ معارف اسلام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ...
  • سیدمن، ا. (1391)، کشاکش آرا در جامعه شناسی، (ه. جلیلی، ...
  • صدیق اورعی، غ. (1379)، تعارض های فرهنگی و وفاق اجتماعی ...
  • صدیق اورعی، غ. (پیش از چاپ)، مبانی جامعه شناسی (مفاهیم ...
  • طباطبایی، س. (1387)، اصول فلسفه رئالیسم، (س. خسروشاهی، تدوین) قم: ...
  • طباطبایی، س. (1389)، اصول فلسفه رئالیسم، قم: موسسه بوستان کتاب. ...
  • طباطبایی، م. (1387)، تعالیم اسلام، قم: بوستان کتاب قم. ...
  • طباطبایی، م. (1388)، شیعه در اسلام، قم: بوستان کتاب قم. ...
  • عمید، ح. (1389)، فرهنگ لغت عمید، بازیابی از https://goo.gl/rqbyvn ...
  • فرهنگ واژه های مصوب فرهنگستان (1395)، بازیابی از واژه یاب: ...
  • کریستی، م. (1393)، جامعه شناسی دین: از دین مدنی تا ...
  • کلمن، ج. (1390)، بنیادهای نظریه اجتماعی،تهران: نشر نی. ...
  • کوزر، ل. (1385)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، (م. ...
  • کولایی، ا. (1379)، تحول در نظریه های همگرایی ، مجله ... [مقاله ژورنالی]
  • محمدی، ی. (1344)، همگرایی و سیر تطور و تکامل آن ...
  • مصباح یزدی، م. (1370)، آموزش عقاید، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. ...
  • مصباح یزدی، م. (1391)، دین و فرهنگ پرسش ها و ...
  • مطهری، م. (1381)، انسان و ایمان (مجموعه آثار، ج2)، تهران: ...
  • مهریزى، م. (1375)، روابط اقتصادى مسلمانان با کافران ، کاوشی ...
  • نواح، ع. (1384)، پیشگفتار کتاب نظریه تقابل های اجتماعی (کوزر، ...
  • Bellah، R. N. (1967), Civil religion in America. Daedalus, 1-21. ...
  • نمایش کامل مراجع