ابهامات قانونی و چالش های لایحه حفاظت خاک از نگاه آبخیزداری

بی تردید فرسایش خاک یکی از مهم ترین مسائل و چالش هایی است که کشور ایران با آن روبه رو است. حفاظت خاک و در کنار آن حفظ و احیاء رویشگاه گیاهان به عنوان یکی از عوامل مهم برای رسیدن به توسعه پایدار مبحث علمی است که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان کلید حل بسیاری از مسائل مرتبط با منابع طبیعی به شمار می رود. یکی از اساسی ترین اقدامات برای رسیدن به این هدف تدوین قانون حفاظت از خاک می باشد. در راستای این هدف، لایحه حفاظت از خاک با 26 ماده به تصویب هیئت وزیران رسید و سپس در سال 1394 برای طی تشریفات قانون تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید. این لایحه علیرغم داشتن نقاط قوت، با ابهامات و ایراداتی روبروه بوده که در سه نوبت توسط شورای محترم نگهبان برای اصلاح به مجلس عودت داده شد. اما به نظر می رسد مهم ترین چالش روبروی این لایحه بخشی نگری به موضوع حفاظت خاک بدون توجه به مسایل آب و آبخیزداری است. زیرا منابع خاک یکی از عناصر تشکیل دهنده حوزه های آبخیز است و نمی توان حفاظت از منابع خاک را بدون در نظر گرفتن سایر عناصر یک حوزه آبخیز مانند آب، پوشش گیاهی و غیره انجام داد. بناراین پیشنهاد می شود رویکرد لایحه حفاظت خاک باتاکید بر مدیریت جامع حوزه های آبخیز بازنگری شود.