پی جویی میزان تاثیرگذاری ابن جریج در ترویج اسرائیلیات

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 540

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RJQK-10-37_004

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1399

چکیده مقاله:

در سده های نخستین تاریخ اسلام، عواملی همچون ممانعت از نگارش و منع از کنکاش در تفسیر آیات،بستر راهیابی روایات اسرائیلی را در تفاسیر فراهم آورد. این واقعیت تلخ تاریخی که اسرائیلیات بوسیله ی مسلمان نماهای یهودی و بعضا مسیحی به عنوان بخشی از دانسته های تفسیری و تاریخی ظهور یافت،موجب شد تا گروهی از تفسیر پژوهان به صرف وجود راوی یهودی یا مسیحی تبار در طریق روایات تفسیری، این گونه روایات را اسرائیلی و راوی آن را از مروجان اسرائیلیات دانند. یکی از راویان مسیحی تبار که چنین اتهامی وی را نشانه گرفته،عبدالملک بن عبدالعزیز بن جریج مشهور به ابن جریج است. این پژوهش تلاش کرده است تا با روشی توصیفی-تحلیلی به بررسی محتوای تفسیر برجای مانده از ابن جریج در ذیل آیات قصص و با محوریت کتاب جامع البیان طبری که بیش از سایر تفاسیر بازگو کننده ی تفسیر او است،بپردازد تا در نمایان سازی صحت این اتهام قضاوت درستی را بدست دهد. بررسی ها نشانگرآنند که جز در چند مورد محدود،اثری از اسرائیلیات در روایات و آرای تفسیری ابن جریج دیده نمی شود و ارتباطات علمی و نقل ابن جریج از راویان اسرائیلیات اندک است و لذا نمی توان او را قطب و مرجع عمده ی انتشار اسرائیلیات در منابع تفسیری دانست.

نویسندگان

فاطمه ژیان

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه حضرت معصومه(س)، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. (1415ق.). ترجمه مهدی فولادوند. چ 1. تهران: دار ...
  • آلوسی، سید محمود. (1415ق.). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. ...
  • آل جعفر، مسلم عبدالله. (1405ق.). اثر التطور الفکری فی التفسیر ...
  • ابن ابی الحدید، محمدبن الحسین. (1378). شرح نهج البلاغه. بیروت: ...
  • ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (1422ق.). زاد المسیر فی علم ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو. (1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. ...
  • ابو شهبه، محمدبن محمد. (بی تا).الاسرائیلیات والموضوعات فی کتب التفسیر. ...
  • اندلسی، محمدبن یوسف. (1420ق.). البحر المحیط فی التفسیر. تحقیق صدقی ...
  • بابایی، علی اکبر، غلام علی عزیزی کیا و مجتبی روحانی ...
  • بحرانی، سید هاشم. (1375). البرهان فی تفسیر القرآن. چ1. قم: ...
  • برنجکار، رضا. (1375). مفوضه چه کسانی هستند . نشریه معرفت. ...
  • بغدادی، علی بن محمد. (1415ق.). لباب التاویل فی معانی التنزیل. ...
  • بغوی، حسین بن مسعود. (1420ق.).معالم التنزیل فی تفسیر القرآن. تحقیق ...
  • ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد. (1418ق.). جواهر الحسان فی تفسیر القرآن. ...
  • ثعلبی، احمدبن ابراهیم. (1422ق.).الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. چ1.بیروت: ...
  • جزایری، سید نعمت الله. (1430ق.).نور البراهین فی بیان اخبار الساده ...
  • جصاص، احمدبن علی. (1405ق.).الجامع لاحکام القرآن. تحقیق محمدصادق قمحاوی. بیروت: ...
  • خطیب بغدادی، احمدبن علی. (1417ق.).تاریخ بغداد.تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت: ...
  • خوئی، ابو القاسم. (1413ق.). معجم رجال الحدیث. چ5. بیروت: دار ...
  • داورپناه، ابوالفضل. (1375).انوار العرفان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات صدر. ...
  • ذهبی، محمد حسین. (1396). التفسیر والمفسرون. قاهره: دار الکتب الحدیثیه. ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (1382). میزان الاعتدال. تحقیق علی محمد ...
  • . (1413ق.). سیر اعلام النبلاء. اشراف وتخریج شعیب الارنووط. تحقیق ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (بی تا). تذکره الحفاظ.  بیروت لبنان ...
  • رازی، ابوالفتوح. (1408ق.).روض الجنان و روح الجنان. مشهد: بنیاد پژوهش ...
  • رازی، فخرالدین. (1420ق.). مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء تراث العربی. ...
  • . (1409ق.). عصمه الانبیاء. چ2. بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
  • ربیع، آمال محمد. (1422ق.). الاسرائلیات فی تفسیر الطبری. مصر: وزاره ...
  • رضوانی، معصومه و مهدی ذاکری. (1395). روایات طینت و اختیار ...
  • زبیدی، سید محمدمرتضی. (1414ق.). تاج العروس. بیروت: دار الفکر. ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی. (1422ق.).تفسیر الوسیط. چ1. دمشق: دار الفکر. ...
  • . (1418ق.). التفسیر المنیر فی العقیدهو الشریعهو المنهج. چ2. دمشق: ...
  • زقزوق، محمود. (1405ق.). الاستشراق و الخلیفه الفکریه للصرع الحصاری. قطر: ...
  • زلمی، مصطفی ابراهیم.(2000م.). التبیان لرفع غموض النسخ فی القرآن. اربیل: ...
  • زید، مصطفی. (1427ق.).النسخ فی القرآن الکریم دراسه تشریعیه تاریخیه نقدیه. ...
  • سیوطی،  جلال الدین. (1404ق.). الدر المنثور فی تفسیر الماثور. قم: ...
  • شاذلی، سیدبن قطب. (1412ق.). فی ظلال القرآن. چ17. بیروت: دارالشروق. ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. چ5. قم: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. ...
  • طبری، محمدبن جریر. (1412ق.). التبیان تفسیر القرآن. چ1.بیروت: دار المعرفه. ...
  • طوسی، محمدبن حسن. (1364). تهذیب الاحکام. تحقیق السید حسن الموسوی ...
  • . (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء ...
  • طیب، سیدعبدالحسین. (1378).اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسلام. ...
  • عسقلانی، ابن حجر. (1415ق.).تقریب التهذیب. دراسه وتحقیق مصطفی عبد القادر ...
  • عقائقی حلی، عبد الرحمن بن محمد. (1402ق.).الناسخ والمنسوخ. تحقیق عبدالهادی ...
  • فان، فلوتن. (1934ق.). السیاده العربیه والشیعهوالاسرائلیات فی عهد بنی امیه. ...
  • قاسمی، محمد جمال الدین. (1418ق.).محاسن التاویل. بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
  • کشی، محمدبن عمر. (1404ق.).رجال کشی،اختیار معرفه الرجال. تحقیق میرداماد الاسترابادی ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب. (1363). الکافی. تحقیق علی اکبر الغفاری. چ4. ...
  • مامقانی، عبدالله. (1350). تنقیح المقال.بی جا : بی نا. ...
  • . (1385). مقباس الهدایه. تحقیق محمدرضا مامقانی. چ1. قم: منشورات ...
  • معرفت، محمدهادی. (1413ق.). التمهید فی علوم القرآن. چ3. قم: موسسه ...
  • . (1418ق.). التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب. چ1. مشهد: ...
  • مکارم شیرازی، ناصر. (1380). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه. ...
  • میبدی، رشیدالدین. (1371).کشف الاسرار و عده الابرار. چ5. تهران: امیر ...
  • نسایی، احمدبن شعیب. (بی تا). خصائص امیرالمومنین. تهران: مکتبه نینوی. ...
  • واحدی، علی بن احمد. (1411ق.). اسباب نزول القرآن. بیروت: دارالکتب ...
  • نمایش کامل مراجع