اعتبارسنجی نظریه نسخ معکوس با تکیه بر آرای محمود محمد طه

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 505

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RJQK-10-38_003

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1399

چکیده مقاله:

در پی تعارض سنت و مدرنیته، نظریات نویی از سوی دگراندیشان دینی مطرح شد که یکی از این نظریات در حوزه علوم قرآن، نظریه نسخ آیات الفروع و بعث آیات الاصول محمود محمد طه - صوفی و اندیشمند سودانی- است که به خاطر پیوند وثیقش با کارآمدی یا ناکارآمدی احکام قرآن نیازمند بررسی است. سخنان طه نشان می دهد که وی علاوه بر نظریه خود، به نسخ مصطلح نیز باور داشته است. نظریه طه را نسخ معکوس نام نهاده اند اما این نامگذاری دقت لازم را ندارد و بهتر آن است که این نظریه را جزء نسخ تمهیدی- با بسط دامنه مصداقی آن- بدانیم زیرا طه از نسخ مدنی بوسیله مکی سخنی نگفته است و عنوان نظریه او نیز ناظر به این نسخ وارونه نیست. بنابراین مراد او این است که آیات مکی اصل و آیات مدنی فرعند و با توجه به مانایی اصل و ناپایداری فرع، باید آیات الفروع را با قوانین نو روزآمد کرد. نویسندگان مقاله، با بررسی نظریه مزبور به روش توصیفی- تحلیلی، اشکالات ذیل را در این نظریه قابل توجه می دانند: عدم اعلام تغییر پیام ابدی آیات مکی بر اساس مقتضیات سیاسی مدینه از سوی پیامبر(ص)، عدم اعتراض مسلمانان به تغییر بنیادین پیام ابدی آیات مکی، تقدم زمانی ناسخ بر منسوخ در نظریه طه درحالی که شرط تحقق نسخ، تاخر ناسخ نسبت به منسوخ است، عدم ارائه دلیل برای اصل دانستن همه آیات مکی و فرع دانستن همه آیات مدنی و وجود تناقض در مبنا و فروع این نظریه.

نویسندگان

سید ابراهیم مرتضوی

استاد مدعو دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

کیوان احسانی

عضو هیئت علمی رسمی قطعی دانشگاه اراک

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • پی نوشت ها: ...
  • نواندیشی یا روشنفکری دینی می تواند معانی متفاوتی داشته باشد؛ ...
  • هفت شبانه روز پی درپی امساک از خوردن و نوشیدن. ...
  • و ان الاسلام رسالتان: رساله اولی قامت علی فروع القرآن ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم. (1414ق.). لسان العرب. بیروت: دارالفکر للطباعه ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (1378). تفسیر موضوعی قرآن کریم (قرآن در ...
  • خویی، سید ابوالقاسم. (بی تا). البیان فی تفسیر القرآن. بی ...
  • زرکشی، محمدبن عبدالله. (1410ق.). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دارالمعرفه. ...
  • زرقانی، محمد عبدالعظیم. (1385). مناهل العرفان فی علوم القرآن. ترجمه ...
  • زغلول، محمد حمد. (1425ق.). التفسیر بالرای. ط2. دمشق: مکتبه الفارابی. ...
  • صابری، حسین. (1381). عقل و استنباط فقهی. مشهد: بنیاد پژوهش ...
  • طباطبائی، سید محمدحسین. (1390 ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: ...
  • . (1374). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. ...
  • علیدوست، ابوالقاسم. (1391). فقه و عقل. قم: پژوهشگاه فرهنگ و ...
  • غریب الخمیس، رمضان. (1423ق.). الامام محمد الغزالی جهوده فی التفسیر ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق.). کتاب العین. چ 2. قم: ...
  • فراست خواه، مقصود. (1388). سرآغاز نواندیشی معاصر. تهران: شرکت سهامی ...
  • فیومی، احمدبن محمد. (1414ق.). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. ...
  • قدال، محمد سعید. (2002م.). تاریخ السودان الحدیث (18201955م.). ط2. بی ...
  • کدیور، محسن. (1394). ایضاح نسخ عقلی . وب سایت رسمی ...
  • . (1969م.). الف. الاسلام برسالته الاولی لایصلح لانسانیه القرن العشرین. ...
  • . (1969م.).ب.الرسالهالثانیهمن الاسلام. ط3. سودان: بی نا (طبع الکترونیکی). ...
  • . (1971م.). الف. تطویر شریعهالاحوال الشخصیه. ط 1. بی جا: ...
  • . (1971م.). ب. القرآن و مصطفی محمود والفهم العصری. ط1. ...
  • . (1972م.). الثوره الثقافیه. ط1. بی جا: بی نا (کتاب ...
  • مسعودی، جهانگیر. (1392). هرمنوتیک و نواندیشی دینی (تطبیق اصول هرمنوتیک ...
  • معرفت، محمدهادی. (1383). نوآوری ها و نظریات جدید در گفتگو ...
  • . (1415ق.). التمهید فی علوم القرآن. قم: موسسه النشر الاسلامی. ...
  • هاشمی، محمدمنصور. (1396). دین اندیشان متجدد؛ روشنفکری دینی از شریعتی ...
  • نمایش کامل مراجع