ردیابی QTLهای کنترل کننده صفات با تحمل به کمبود فسفر در لاین های خالص برنج (Oryza sativa L.) ایرانی در مرحله گیاهچه ای

برنج، در چرخه غذایی جهان نقش مهمی دارد به طوری که غذای اصلی بیش از 50 درصد مردم جهان را تامین می­کند. به منظور مکان­ یابی QTLهای مرتبط با تحمل به کمبود فسفر در مرحله گیاهچه­ای 96 لاین که از نسلهشتمتلاقیارقام اهلمی طارم و ندا بهدستآمدهبودنددرآزمایشگاه­هایگیاه شناسیوژنتیکدانشگاهگنبدکاووسدرسال 1393 تحت شرایط نرمال و تنش کمبود فسفر موردمطالعهقرارگرفتند. صفات موردبررسی عبارت بودند از محتوای کلروفیل برگ، تعداد ریشه، طول ساقه و ریشه، طول و عرض برگ برحسب سانتی­متر، حجم ریشه، وزن خشک ساقه و ریشه، میزان فسفر، سطح ریشه، سطح برگ، قطر ریشه و چگالی سطح ریشه و محاسبه شدند. نقشه پیوستگی تهیه شده بر اساس 30 نشانگر SSR و 60 آلل تکثیرشده چند شکل از 15 نشانگر ISSR با استفاده از 96 فرد جمعیت F8 اهلمی طارم و ندا، نشانگرها را به 12 گروه پیوستگی متعلق به 12 کروموزوم برنج با طول نقشه بر اساس تابع کوزامبی را برابر با 1411.3 سانتی­ مورگان و فاصله در بین دو نشانگر مجاور برابر با 15.34 سانتی­مورگان منتسب کرد. با توجه به نتایج حاصل از مکان­یابی ژنی در شرایط نرمال درمجموع 43 QTL برای صفات ارزیابی شده در شرایط نرمال شناسایی شد.  qRN-6b، qRW-5b، qRW-5c، qLA-7 و qNP-6b به ترتیب در جهت افزایش تعداد ریشه، وزن ریشه، سطح برگ و میزان فسفر در شرایط نرمال بزرگ اثر بودند. در شرایط کمبود فسفر 13 QTL مکان­یابی شد. برای میزان فسفر در شرایط کمبود فسفر دو QTL روی کروموزوم های 9 و 10 شناسایی شدند. qCHL-2a و qCHL-2b در جهت افزایش کلروفیل در شرایط کمبود فسفر بزرگ اثر بودند. در این پژوهش QTLهای بزرگ اثر موثر در بالا رفتن نمود گیاه در شرایط نرمال و کمبود فسفر ردیابی شد که پس از تعیین اعتبار می توان از نشانگرهای پیوسته مذکور می توان در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود.