ارزیابی تحمل به تنش خشکی لاین های امید بخش نخود (Cicer arietinum L.) با استفاده از شاخص های مقاومت به خشکی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 460

فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ESCS-11-2_006

تاریخ نمایه سازی: 9 تیر 1399

چکیده مقاله:

با توجه به سطح زیر کشت دیم نخود، خشکی ازجمله عواملی است که به طورجدی تولید و کیفیت نخود را تحت تاثیر قرار می­دهد؛ بنابراین رسیدن به ژنوتیپ­ های متحمل خشکی موردتوجه محققین است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تحمل به خشکی لاین های پیشرفته نخود، تعداد 64 ژنوتیپ نخود در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه درسال زراعی 93-1392 مورد آزمایش قرار گرفتند. شاخص­های تحمل تنش (STI)، شاخص میانگین بهره­ وری (MP)، میانگین هندسی بهره­ وری (GMP)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هارمونیک (HAM)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص تحمل تنش تغییریافته (K1, K2) بر اساس عملکرد دانه در هر دو شرایط محاسبه گردید. همچنین از روش امتیازدهی تحمل تنش (STS) به منظور گزینش ژنوتیپ­ها بر مبنای کلیه شاخص­ها استفاده شد. مطالعه همبستگی ساده بین عملکرد در شرایط تنش، عدم تنش و شاخص­های مقاومت نشان داد که عملکرد در دو شرایط با شاخص­های تحمل تنش، میانگین هندسی بهره­ وری، میانگین هارمونیک، شاخص عملکرد و تحمل تنش تغییریافته همبستگی مثبت و معنی­داری داشتند. بنابراین این شاخص­ها برای شناسایی ژنوتیپ­های با عملکرد بالا مناسب می باشند که از بین آن ها STI به­ عنوان مناسب ترین شاخص جهت ترسیم نمودار سه بعدی در نظر گرفته شد. روش ترسیمی سه بعدی و بای ­پلات باعث گروه­ بندی ژنوتیپ های متحمل و غیر متحمل گردید به طوری که ژنوتیپ­های FLIP 08-42C، عادل، آزاد و FLIP 08-35C با قرار گرفتن در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص ­های مهم مقاومت (STI, MP, GMP) و قرار گرفتن در گروه A از پتانسیل تولید بالا و حساسیت پائین به خشکی برخوردار بودند. همچنین با توجه به نتایج روش امتیازدهی تحمل تنش (STS) ژنوتیپ های فوق نسبت به سایر ژنوتیپ ­ها دارای تحمل بیشتری به تنش خشکی بودند. در تجزیه به مولفه ­های اصلی، دو مولفه اصلی اول 98.437 درصد از کل واریانس را توجیه نمودند. درنهایت با توجه به وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ­های موردبررسی ازنظر تحمل به تنش خشکی، می­توان از آن ها در برنامه­ های اصلاحی استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

تنش رطوبتی ، روش امتیازدهی تحمل تنش (STS) ، مولفه های اصلی ، نخود

نویسندگان

اکبر شعبانی

دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی

علیرضا زبرجدی

دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی

علی مصطفایی

استاد، بخش ایمونولوژی، مرکز تحقیقات بیولوژی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه.

محسن سعیدی

دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Abdolshahi, R., Safarian, A., Nazari, M., Pourseyedi, S., Mohamadi-Nejad, G., ...
  • Abiri, R.,  Zebarjadi, A. R., Ghobadi, M., Kafashi, A. K., ...
  • Ashraf, N., Ghai, D., Barman, P., Basu, S., Gangisetty, N., ...
  • Bagheri, A., Mahmmodi, A.A., Ghezeli, F.D., 2001, Agronomy and Breeding ...
  • Bansal, K.C., Sinha, S.K., 1991. Assessment of drought resistance in ...
  • Blum, A., 2011. Drought Resistance and Its Improvement. Plant Breeding ...
  • Chaghakabudi, Z., Zebarjadi, A.R., Kahrizi, D., 2012. Evaluation of drought ...
  • Chowdhry, M.A., Ambreen, A., Khaliq, I., 2002. Genetic control of ...
  • FAO., 2015. FAOSTAT. Food and agriculture organization of the United ...
  • Farshadfar, E., Farshadfar, M., Moradi, F., 2011. Screening agronomic, physiological ...
  • Farshadfar, E., Sutka. J., 2002. Screening drought tolerance criteria in ...
  • Fernandez, G.C.J., 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress ...
  • Fischer, R.A., Maurer, R., 1978. Drought resistance in spring wheat ...
  • Ghasemi, M., Farshadfar, E., 2015. Screening drought tolerant genotypes in ...
  • Kakaei, M., Mazahery laghab, H., Zebarjadi, A.R., Mahdavi Damghani, A.M., ...
  • Lin, C.S., Binns, M.R., Lefkovitch, L.P., 1986. Stability analysis: where ...
  • Nasri, R., Heydarimoghadam, E., Siadat, A., Paknejad, F., Sadeghi_Shoja, M., ...
  • Ober, E.S., Le-Bloa, M., Clark, C.J.A., Royal, A., Jaggard, K.W., ...
  • Ramirez-vallejo, P., Kelly, J.D., 1998. Traits related to drought resistance ...
  • Rosegrant, M.W., Agcaoili, M., 2010. Global food demand, supply, and ...
  • Rosielle, A.A., Hamblin, J., 1981. Theoretical aspects of selection for ...
  • Sabaghpour, S.H., Razavi, F., Danyali, S.F., Tobe, D., Ebadi, A., ...
  • Sadeghzadeh-Ahari, D., 2006. Evaluation for tolerance to drought stress in ...
  • Sardouie-Nasab, S., Mohammadi-Nejad, Gh., Nakhoda, B., 2014. Field screening of ...
  • Schneider, K.A., Rosales-Serna, R., IbarraPerez, F., Cazares-Enriques, B., AcostaGallegos, J.A., ...
  • Turner, N.C., Wright, G.C., Siddique, K.H.M., 2001. Adaptation of grain ...
  • Varshney, R.K., Song, C., Saxena, R.K., Azam, S., Yu, S., ...
  • Zebarjadi, A.R, Tavakoli Shadpi, S., Etminan, A., Mohammadi, R., 2013. ...
  • Zebarjadi, A.R., Sartip, A., Najafi, A., Rezaeizad, A., 2015. Evaluation ...
  • نمایش کامل مراجع