تنوع مفاهیم قرآنی و تعیین معیار در فهم آن

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 499

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAVAH-1-1_005

تاریخ نمایه سازی: 18 تیر 1399

چکیده مقاله:

هر واژه قرآنی دارای یک یا چند معنای عرفی لغوی و یا شرعی است که در اصطلاح علم اصول از آن به حقیقت عرفی، حقیقت لغوی و حقیقت شرعی یاد می شود. منشا حقیقت لغوی، وضع است. منشا حقیقت شرعی، تعیین یا تعین لفظ در معنای مورد نظر شارع و خاستگاه حقیقت عرفی نیز قرارداد و تفاهم مردم برکاربرد الفاظ خاص در معانی خاص است. ممکن است برخی واژگان، استعداد برتافتن دو یا سه حقیقت از حقایق سه گانه فوق را داشته باشند. حال در صورت عدم وجود قرینه برای تعیین معنای این واژگان، آن ها را باید به کدام یک از معانی حمل نمود رسالت این پژوهش، بررسی وجوه مختلف تعدد معانی واژگان قرآنی و تعیین معنای صحیح از میان معانی مفروض برای یک واژه است. در این میان، حقیقت عرفی به دلیل لزوم هم سانی زبان قرآن با زبان مخاطبان، از اعتبار بیشتری برخوردار است و هنگام تردید در تعیین معنای معیار واژگان قرآنی، اگر قرینه ای بر تعیین هر یک از آن حقایق نباشد، حقیقت عرفی تقدم می یابد. این ادعا ابتدا با طرح مقدماتی در تعریف حقایق سه گانه و افزودن حقیقت قرآنی به آن، و سپس با استدلال به برخی آیات قرآنی به اثبات می رسد.

نویسندگان

ابوالقاسم علیدوست

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، تهران، ایران.

علیرضا قائمی نیا

دانشیار گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران

محمد حسین رفیعی

دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه مفید و دانش آموخته دکتری معارف اسلامی، دانشگاه قرآن و حدیث قم ، قم، تهران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • ابن منظور محمد بن مکرم ، لسان العرب ، بیروت، ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشاد ...
  • اصفهانی نجفی، محمد تقی بن عبدالرحیم ، هدایه المسترشدین (شرح ...
  • بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضره ...
  • بدری، تحسین، معجم مفردات اصول الفقه المقارن، تهران، المشرق للثقافه ...
  • التهانوی، محمد، کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، بیروت، دار صادر، بی ...
  • حسینی، السید نذیر، نظریه العرف بین الشریعه والقانون، قم، المرکز ...
  • حسینی فیروزآبادی، مرتضی، عنایه الاصول فی شرح کفایه الاصول، قم، ...
  • حسینی، محمد، الدلیل الفقهی تطبیقات فقهیه لمصطلحات علم الاصول، دمشق، ...
  • ، معجم المصطلحات الاصولیه، بیروت، موسسه العارف للمطبوعات، 1415 ق. ...
  • حکیم، سید محسن طباطبایی، مستمسک العروه الوثقی، قم، موسسه دار ...
  • حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، ...
  • رشتی، حبیب الله، بدایع الافکار، قم، موسسه آل البیت، 1312. ...
  • زمخشری، محمود، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت، دارالکتب العربی، ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر، اصول الفقه المقارن فیما لا نص فیه، ...
  • صالح، عضیمه، معناشناسی واژگانی قرآنی، ترجمه: سید حسین سیدی، مشهد، ...
  • صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، تقریر: حسن عبدالساتر، ...
  • طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات ...
  • طباطبائی، المجاهد، محمد بن علی، مفاتیح الاصول، قم، موسسه آل ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن ، تهران، ...
  • طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین ، تهران، کتاب فروشی مرتضوی ...
  • طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار ...
  • ، العده فی اصول الفقه، قم، محمدتقی علاقبندیان، 1417 ق. ...
  • عثمان، محمود حامد، القاموس المبین فی اصطلاحات الاصولیین، ریاض، دارالزاحم، ...
  • علم الهدی، سید مرتضی، الذریعه الی اصول الشریعه، تهران، انتشارات ...
  • علی دوست، ابوالقاسم، فقه و عرف، قم، پژوهشگاه فرهنگ و ...
  • رازی، محمد بن عمر،فخرالدین، مفاتیح الغیب ، بیروت، دار احیاء ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح و تعلیق: علی اکبر ...
  • لاری شیرازی، عبد الحسین، التعلیقه علی فرائد الاصول، قم، اللنجنه ...
  • ملکی اصفهانی، مجتبی، فرهنگ اصطلاحات اصول، قم، عالمه، 1379 ش. ...
  • موسوی الخمینی، سید روح الله، کتاب البیع، تهران، موسسه تنظیم ...
  • موسوی قزوینی، علی، تعلیقه علی معالم الاصول، قم، دفتر انشارات ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم محمدبن الحسن، قوانین الاصول، قم، مکتبه العلمیه ...
  • نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه ...
  • نراقی، محمد مهدی بن ابی ذر، انیس المجتهدین فی علم ...
  • نراقی، ملا احمد بن محمد مهدی، الحاشیه علی الروضه البهیه، ...
  • نوری، حسین بن محمد تقی ،مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ...
  • سعیدی روشن، محمدباقر، روش پلکانی مفهوم شناسی واژگان قرآن، دوفصل ...
  • ...........................، شیوه شناسی زبان قرآن، تحقیقات علوم قرآن و حدیث ...
  • ایازی، محمد علی، پژوهشی درباره زبان قوم در قرآن، نامه ...
  • نمایش کامل مراجع