تمجیدهای ایرانیان از معماری فرنگ و رابطه آن با انتقادهای آنان از معماری ایران در اواخر دوران قاجار

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 740

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BAGH-17-83_001

تاریخ نمایه سازی: 23 تیر 1399

چکیده مقاله:

بیان مسئله: تغییر جهت معماری ایران در اوائل قرن حاضر می تواند مولود عوامل مختلفی باشد و یکی از آن ها مشاهده مستقیم کشورهای توسعه یافته تر آن زمان بوده است. این مشاهدات از حیث معماری و شهرسازی نیز تاثیرگذار بوده و بر ذهنیات معمارانه و شهری ایرانیان اثر گذاشته اند.هدف: هدف این مقاله بازخوانی و دسته بندی داوری های تمجیدآمیز ایرانیان درباره معماری و شهرهای اروپایی در سفرنامه های فرنگ اواخر دوران قاجار تا زمان کودتا و مقایسه آن با داوری های منفی ای است که ایرانیان، در همان دوران، درباره معماری ایران داشته اند.روش تحقیق: این تحقیق به روش تفسیری-تاریخی و در چارچوب نظریه مدرنیته های چندگانه انجام شده است. با بررسی 21 سفرنامه دوران قاجار متاخر (تا 1339 ه.ق.)، داده های مربوط به سوال تحقیق استخراج و سپس رابطه آن ها با داوری های انتقادی موجود درباره معماری و شهرهای ایرانی در متون آن زمان بررسی شده است.نتیجه گیری: اصلی ترین تمجیدهای ایرانیان درباره معماری و شهرهای اروپایی مربوط به پاکیزگی شهرها و بناهای فرنگی، به قاعدگی (اجرا براساس نقشه های پیشینی و مستقیم و منظم بودن ساخته ها)، تکنولوژی، بلندی بناها، زیبایی پلکان ها، توجه به آثار عتیقه و تاریخی، و بالاخره توجه به فضاهای عمومی است. در ادامه، نشان داده شده است که فزونی تحسین از بعضی جنبه های معماری و شهری فرنگ (مثلا بهداشت یا از روی نقشه بودن شهرها)، بیش از آنکه نشان گر ویژگی های معمارانه و شهری مقاصد آن ها باشد، نشان گر دغدغه آنان درباره همان جنبه ها در داخل ایران است و در انتقادهای آنان از معماری و شهرهای ایران نیز حضور پررنگ داشته است. به عبارت دیگر، مدرنیته ایرانی که با مدرنیته غربی متفاوت است با توجه به مسائل و دغدغه های درونی و بومی اش، به برخی دستاوردهای مدرنیته در معماری و شهرسازی توجه بیشتری نشان داده است و بدین ترتیب با توجه به ملزومات و نیازهای بومی، تفسیری اینجایی و گزینشی از مدرنیزاسیون معمارانه و شهری ارائه داده است.

نویسندگان

سعید حقیر

دانشیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

کامیار صلواتی

کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده معماری،پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اعتصام الملک، میرزا خانلرخان. (1351). سفرنامه اعتصام الملک. به کوشش ...
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان. (2536 [1356]). سفرنامه اعتمادالسلطنه. به کوشش محمد ...
  • بانی مسعود، امیر. (1388). معماری معاصر ایران: در تکاپوی بین ...
  • تازیکه لمسکی، ایمان؛ قبادیان، وحید و سلطان زاده، حسین. (1395). ...
  • سالور، مسعود. (1374). عبدالصمد میرزا سالور عزالدوله و دو سفرنامه ...
  • سالور، مسعود. (1376 الف). روزنامه خاطرات عین السلطنه (جلد اول). ...
  • سالور، مسعود. (1376 ب). روزنامه خاطرات عین السلطنه (جلد هفتم). ...
  • سرابی، حسین بن عبدالله. (1373). سفرنامه فرخ خان امین الدوله. ...
  • سیاح محلاتی، حاج محمدعلی. (2536 [1356]). خاطرات حاج سیاح. به ...
  • سیاح محلاتی، حاج محمدعلی. (1390). سفرنامه حاج سیاح. به کوشش ...
  • صلواتی، کامیار. (1396). نقد معماری و شهرهای پیشامدرن ایرانی در ...
  • ظهیرالدوله[، علی بن محمدناصر]. (1371). سفرنامه ظهیرالدوله همراه مظفرالدین شاه ...
  • عاملی، سیدسعیدرضا و اخوان منیژه. (1391). بازنمایی عناصر هویت بخش ... [مقاله ژورنالی]
  • مظفرالدین شاه قاجار. (1320 ه.ق.). دومین سفرنامه مبارکه اعلیحضرت قدرقدرت ...
  • مظفرالدین شاه قاجار. (1321 ه.ق.). سفرنامه مبارک شاهنشاهی [سفرنامه اول ...
  • نمایش دیگری: جایگاه غرب در سفرنامه های دوره ظهور مشروطیت [مقاله ژورنالی]
  • ناصرالدین شاه قاجار. (1362). سفرنامه ناصرالدین شاه به فرنگ [سفر ...
  • ناصرالدین شاه قاجار. (1369). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر ...
  • ناصرالدین شاه قاجار. (1379). روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر ...
  • وحیدالملک [عبدالحسین شیبانی]. (1378). خاطرات مهاجرت: از دولت موقت کرمانشاه ...
  • وزیر وظایف، داودبن علینقی. (1379). سفرنامه وزیر وظایف. به کوشش ...
  • Eisenstadt, S. N. (2000). Multiple Modernities, Daedalus. 120(1), 1-29. ...
  • Eisenstadt S. N. (2001). The Civilizational Dimension of Modernity, International ...
  • Vahdat, V. (2017). Occidentalist Perceptions of European Architecture in Nineteenth-Century ...
  • نمایش کامل مراجع