بررسی نوع نگرش سنتی و تنوع فرهنگی در یکی از شگفت انگیزترین مناطق روستایی( مطالعه موردی روستای ماخونیک، روستای لی لی پوت های ایران)

در عصر ماشین و دود و ترافیک، در دوره ندیدن طلوع و غروب خورشید، در زمانی که عقربه های ساعت از بیان آن عاجز شده اند، هنوز هم شاد زیستن و با طبیعت زندگی کردن، در گوشه هایی از این کره خاکی یافت می شود. هستند مردمانی که به طلوع خورشید سلام می گویند و با غروب آن، آرام و آسوده از موهبت خواب، بهره مند می شوند. هستند مکان هایی که در آن ها، شش ها اجازه تنفس سالم دارند و گوش ها، به نغمه ای غیر از صدای ناهنجار ماشین ها و بوق های ممتد، گوش می دهند. تنوع نژادی، ادیان گوناگون، گویش های متفاوت، جشن ها و بازی های محلی، مراسم آئینی و مذهبی، تنوع غذایی در کنار پوشش های رنگارنگ بومی، همه و همه تجلی فرهنگ چند هزار ساله ایرانی به شمار می روند، فرهنگی که می تواند سهم شایسته ای از صنعت جهانی گردشگری را به ما اختصاص دهد. در گذشته های دور روستا به عنوان نخستین مجتمع زیستی بشر مطرح شده و با تأثیر اقلیم، نوع رفتار و روابط اجتماعی و فرهنگی شکل خاصی به خود گرفته است به گونه ای که می توان روستاها را واحد های همگن اجتماعی، طبیعی و اقتصادی دانست که در آنجا افرادی که دارای عقاید و افکار مشترکی هستند، زندگی می کنند. روستای ماخونیک در 143 کیلومتری بیرجند و 78 کیلومتری سربیشه میان کوه و بپه ها محصور شده است. اهالی آن در حدود سه یا چهار قرن پیش به این ناحیه آمده اند و انجا را برای سکونت انتخاب کرده اند. این روستا معروف به روستای لی لی پوت های ایران است، روستایی که به خاطر ساکنان یک مترو چهل سانتی متری اش شهره خاص و عام شده است. روستای ماخونیک هیچ سابقه تاریخی مکتوبی ندارد و فقط کلنل چارلز در زمان ناصرالدین شاه در کتاب سفرنامه خراسان و سیستان به توصیف این منطقه اسرار آمیز پرداخته است. ازدواج فامیلی میان کوتاه قدها و نوع تغذیه باعث شده که برای وارد شدن به خانه های روستای ماخونیک باید کمر را خم کرد. بافت روستا و خانه ها از معماری خاصی برخوردار است. خانه ها کاهگلی اند و سقف های کوتاه دارند. در فضای بسیار کوچک خانه اعضای یک خانواده زندگی می کنند. ماخونیکی ها می گویند که خانه ها نزدیک به سیصد سال است که در روستایشان به همین شکل ساخته می شوند. تنها هدف مردمان این روستا زنده ماندن است و علاقه ای هم به پیشرفت و مدرنیزه شدن ندارند. مردم ماخونیک تا 50 سال پیش، چای نمی نوشیدند، شکار نمی کردند و اصلاَ گوشت هم نمی خوردند. در بازدید و بررسی که درمهر ماه 1389 از این روستا انجام شد تصمیم بر آن گرفتیم که پس از معرفی منطقه مورد مطالعه (ماخونیک)به آداب و رسوم و فرهنگ این منطقه پرداخته و خانه های شگفت انگیز این روستای ایرانی را بررسی نماییم.