تاثیر سیاست مالی و ساختار مالیاتی بر توسعه انسانی: مطالعه بین کشوری

در دهه های اخیر مفهوم توسعه دچار تحولات اساسی شده به گونه ای که انسان محور رشد و توسعه قرار گرفته است. امروزه بهبود رشد و توسعه انسانی به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف دولت ها در کشورهای مختلف محسوب میشود. در این راستا، یکی از ابزارهایی که میتواند دولت را در رسیدن به این اهداف یاری رساند، سیاست مالی است. از این رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر مخارج دولت و ساختار مالیاتی (شامل مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم) به عنوان مهمترین ابزارهای سیاست مالی، بر شاخص توسعه انسانی است. به منظور بررسی این رابطه از رهیافت داده های پانل بر مبنای اطلاعات 76 کشور منتخب جهان شامل کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه طی سالهای 2017 - 2010 استفاده شده است. نتایج این مطالعه که از برآورد مدل رگرسیونی بر اساس روش حداقل مربعات تعمیم یافته محتمل به دست آمده، نشان می دهد تاثیر مخارج دولت بر توسعه انسانی مثبت و معنی دار و اما تاثیر مجموع مالیاتها (اعم از مستقیم و غیر مستقیم بر توسعه انسانی منفی و معنی دار بوده است. علاوه بر این نتایج بیانگر این است که میزان و شدت تاثیر افزایشی مخارج دولت بیش از اثر کاهشی مالیاتها بر شاخص توسعه انسانی است. این در حالی است که در بحث ساختار مالیاتی این نتایج بیانگر تاثیر منفی مالیات غیر مستقیم و تاثیر مثبت مالیات مستقیم بر شاخص توسعه انسانی است. از این رو پیشنهاد می شود به منظور افزایش سطح توسعه یافتگی کشور، دولت سیاست مالی انبساطی را از طریق افزایش مخارج به ویژه در حوزه های آموزش و سلامت و تامین مالی آن از طریق مالیات مستقیم اجرا نماید.