تبیین و ارزیابی دیدگاه های رایج درباره ماهیت بانک و خلق پول بانکی و برخی از دلالت های فقهی و اقتصادی نظریه خلق اعتبار

در دوره های زمانی مختلف در قرن بیستم، سه نظریه متمایز و منحصر به فرد در مورد بانکداری برجسته بوده است. قدیمی ترین آن، نظریه خلق پول است که مدعی است هر بانک می تواند منفردا از طریق عملیات حسابداری، از هیچ پول خلق کند. نظریه ذخیره جزئی بیان می کند تنها سیستم بانکی به عنوان یک کل می تواند به صورت جمعی خلق پول کند، درحالیکه هر بانک به تنهایی صرفا یک واسطه گر مالی است که سپرده ها را جمع آوری می کند و به دیگران قرض می دهد. طبق نظریه واسطه گری مالی، رفتار بانک ها به عنوان واسطه های مالی به صورت انفردای و جمعی، تفاوتی با موسسات مالی غیربانکی ندارد و آن ها قادر به خلق پول نیستند.(( Werner, 2016ریچارد ورنر در یک مطالعه تجربی ثابت کرده است که نظریه ضریب فزاینده و واسطه گری مالی اعتباری ندارد و آن چه در عمل اتفاق می افتد با نظریه خلق پول از هیچ سازگار است. (Werner, 2014)این که کدام یک از نظریات سه گانه مذکور را بپذیریم در تولید نظریه بانکداری اسلامی موثر است. در این مقاله ضمن تبیین و ارزیابی نظریات فوق و پذیرفتن نظریه خلق پول به عنوان سازگارترین نظریه با محیط واقع، به برخی از دلالت های فقهی-اقتصادی منتج از این نظریه اشاره شده است.